10 zasad higieny osobistej, których należy nauczyć dzieci

Skutki zaniedbania higieny osobistej mogą przybrać różne formy. Faktem przecież jest, że czyste ręce, regularnie myte zęby czy codzienna kąpiel chronią dzieci przed wieloma chorobami, w tym infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi oraz pasożytniczymi. Nawet proste czynności, jak dokładne mycie rąk, mogą zredukować ryzyko zakażenia np. wirusem grypy o ponad 40%! Co więcej, badania wykazały, że wystarczy 15 sekund mycia rąk, aby zredukować liczbę bakterii na dłoniach aż o 90%. 

Budowanie pewności siebie

Dzieci, które dbają o higienę, czują się bardziej komfortowo w towarzystwie innych. Czystość wpływa na samopoczucie i relacje z rówieśnikami – nikt przecież nie lubi czuć się zawstydzonym z powodu nieprzyjemnego zapachu lub widocznych zabrudzeń.

Nauka odpowiedzialności

Dbanie o higienę to również lekcja odpowiedzialności za własne ciało i zdrowie. Wprowadzając dziecko w świat zasad higieny, uczymy je dbałości o siebie i swoje otoczenie. Jest to umiejętność, która zaprocentuje na całe życie.

1. Regularne mycie rąk

Dlaczego warto pamiętać o myciu rąk przed posiłkiem? Cóż, ręce są w ciągłym kontakcie z otoczeniem – dotykamy nimi zabawek, klamek, jedzenia, a także twarzy. Na dłoniach gromadzą się niezliczone ilości bakterii i wirusów, które mogą przedostać się do organizmu, powodując choroby. Według badań Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), dokładne mycie rąk może zredukować ryzyko infekcji przewodu pokarmowego o 31%, a infekcji dróg oddechowych aż o 21%. Niestety, ale higiena osobista dzieci w szkole podstawowej pozostawia wiele do życzenia, więc bardzo wiele zależy tutaj od działania rodziców. 

Jak wprowadzić tę zasadę w życie?

• Naucz dziecko myć ręce w określonych sytuacjach: przed jedzeniem, po skorzystaniu z toalety, po powrocie z podwórka czy po kontakcie ze zwierzętami.
• Zainwestuj w atrakcyjne wizualnie, kolorowe mydła lub mydła w płynie z przyjemnym zapachem, które zachęcą dziecko do mycia rąk.
• Wprowadź „zasadę 20 sekund” – możesz użyć piosenek, aby dziecko mogło liczyć czas potrzebny na dokładne umycie rąk.

Więcej dowiesz się z naszego artykułu na ten temat.

2. Codzienne mycie zębów

Higiena jamy ustnej ma ogromny wpływ na ogólną kondycję organizmu. Próchnica to jedna z najczęstszych chorób wieku dziecięcego, która może prowadzić do bólu, stanów zapalnych, a nawet problemów z mową czy jedzeniem.

Jak zadbać o higienę jamy ustnej u dziecka?

• Stwórz rytuał porannego i wieczornego mycia zębów, który stanie się stałym elementem dnia.
• Pozwól dziecku wybrać swoją szczoteczkę do zębów – może to być model z ulubioną postacią z bajki.
• Korzystaj z aplikacji lub zegara, aby odmierzać czas mycia (2 minuty).
• Używaj pasty dostosowanej do wieku dziecka.

3. Codzienne kąpiele lub prysznic

Regularne mycie ciała usuwa pot, brud i bakterie, które gromadzą się w ciągu dnia. Mycie skóry zapobiega także nieprzyjemnym zapachom oraz problemom skórnym, takim jak wysypki czy podrażnienia.

Jak zachęcić dziecko do kąpieli? 

• Uczyń kąpiel przyjemnym rytuałem – dodaj do wody pianki, kolorowe kule musujące czy zabawki kąpielowe.
• Naucz dziecko, jak dbać o higienę osobistą w punktach trudno dostępnych (plecy, miejsca za uszami itd.) 
• Dostosuj temperaturę wody do preferencji dziecka, aby czuło się komfortowo.
• Wytłumacz dziecku, jak ważna jest prawidłowa higiena intymna.

4. Używanie czystych ubrań

Noszenie brudnych ubrań może prowadzić do podrażnień skóry, infekcji oraz nieprzyjemnego zapachu. Pranie ubrań to także kwestia estetyki i szacunku do siebie oraz innych.

Jak możesz do tego przekonać dziecko? 

• Naucz dziecko samodzielnie segregować brudne ubrania do kosza na pranie.
• Tłumacz, dlaczego bieliznę i skarpetki należy zmieniać codziennie.
• Zachęcaj do wyboru ubrań dostosowanych do pogody, aby uniknąć przegrzania lub wychłodzenia.

5. Ochrona skóry przed słońcem

Promieniowanie UV jest szkodliwe dla skóry, zwłaszcza w młodym wieku. Warto bowiem pamiętać, że oparzenia słoneczne mogą prowadzić do poważnych problemów, w tym zwiększonego ryzyka raka skóry.

Co należy zrobić? 

• Naucz dziecko, by zawsze używało kremu z filtrem przeciwsłonecznym (SPF 30 lub wyższym) przed wyjściem na słońce.
• Przygotuj kapelusz lub czapkę z daszkiem oraz okulary przeciwsłoneczne.
• Wyjaśnij, dlaczego należy unikać długiego przebywania na mocnym słońcu. 

6. Strzyżenie paznokci

Długie paznokcie mogą stać się siedliskiem bakterii i brudu, które trudno usunąć podczas zwykłego mycia rąk. Dodatkowo dziecko zbyt długimi paznokciami może przypadkowo się podrapać, a to może doprowadzić do podrażnień skóry lub infekcji.

Jak wprowadzić tę zasadę w życie?

• Wyjaśnij dziecku, dlaczego czyste i krótkie paznokcie są ważne dla zdrowia.
• Stosuj rytuał regularnego strzyżenia paznokci, np. raz w tygodniu, najlepiej po kąpieli, gdy paznokcie są miękkie i łatwe do obcięcia. Możesz wpleść tę czynność w ramach jakiejś zabawy. 
• Zainwestuj w kolorowe nożyczki do paznokci dla dzieci.

7. Używanie chusteczek higienicznych

Używanie chusteczek do nosa to podstawa higieny. Nie tylko zapobiegają one rozprzestrzenianiu się zarazków podczas kichania, ale także wpływają na ogólny komfort np. podczas kataru. 

Jak zachęcić dziecko do ich używania? 

• Naucz dziecko, jak prawidłowo wydmuchiwać nos.
• Wyjaśnij, dlaczego używanie jednej chusteczki kilkukrotnie jest niewskazane i pokazuj, jak chusteczki higieniczne należy wyrzucać do kosza.
• Zawsze miej w plecaku lub kieszeni dziecka zapas chusteczek – najlepiej w kolorowym opakowaniu, które będzie zachęcało do korzystania z nich. 

8. Mycie włosów

Włosy gromadzą nie tylko kurz i brud, ale także sebum, które w nadmiarze może prowadzić do swędzenia, łupieżu lub podrażnień skóry głowy. Właściwa higiena włosów to także sposób na ich zdrowy wygląd i zapobieganie wypadaniu.

Jak wprowadzić tę zasadę higieny osobistej dla dzieci? 

• Dostosuj częstotliwość mycia włosów do potrzeb dziecka i długości jego włosów. 
• Używaj szamponów przeznaczonych dla dzieci, które są łagodne dla oczu i skóry.
• Wprowadź mycie włosów jako część kąpieli i pokaż dziecku, jak dokładnie spłukiwać szampon.

9. Utrzymywanie porządku w miejscu zabawy i nauki

Bałagan w pokoju czy na biurku może prowadzić do gromadzenia się kurzu i bakterii. Czyste miejsce do zabawy i nauki sprzyja lepszej koncentracji oraz samopoczuciu dziecka.

Co możesz zrobić, aby zachęcić dziecko do sprzątania?

• Zróbcie wspólnie harmonogram sprzątania – np. w każdy piątek dziecko sprząta swoje zabawki, a w niedzielę segreguje książki na biurku.
• Zamień sprzątanie w zabawę – np. ustaw minutnik i sprawdź, ile zabawek uda się dziecku schować w ciągu pięciu minut.
• Pochwal dziecko za każdy wysiłek włożony w porządkowanie, aby czuło się zmotywowane.

10. Zasłanianie ust podczas kichania i kaszlu

Kichanie i kaszel są jednymi z głównych sposobów przenoszenia wirusów i bakterii. Zasłanianie ust zapobiega rozprzestrzenianiu się zarazków i chroni innych przed zakażeniem.

Tak to możesz zrobić: 

• Naucz dziecko zasłaniać usta łokciem zamiast dłonią – to bardziej higieniczne, ponieważ dłonie częściej dotykają różnych powierzchni.
• Ćwicz z dzieckiem zasłanianie ust w formie zabawy – np. poproś, aby zrobiło „superkichnięcie” w zgięcie łokcia.
• Wytłumacz, dlaczego tak ważne jest mycie rąk po każdym kichnięciu lub kaszlu, nawet jeśli usta były zasłonięte.

Poniżej przedstawiamy dodatkowe 5 zasad, dzięki którym jeszcze lepiej zadbasz o higienę ciała swojego dziecka. 

1. Prawidłowe korzystanie z toalety

Prawidłowe korzystanie z toalety to podstawa utrzymania higieny intymnej. Dziecko, które wie, jak zadbać o siebie w łazience, z większym prawdopodobieństwem uniknie problemów zdrowotnych, takich jak infekcje dróg moczowych.

Co możesz zrobić? 

• Naucz dziecko, jak prawidłowo używać papieru toaletowego.
• Wyjaśnij, dlaczego zawsze po skorzystaniu z toalety należy umyć ręce, nawet jeśli używało tylko papieru.

2. Picie wody z czystych naczyń

Brudne kubki, bidony czy butelki mogą stać się siedliskiem bakterii, które łatwo przenikają do organizmu. Picie z czystych naczyń jest bardzo ważne, aby utrzymać zdrowie przewodu pokarmowego.

Co możesz zrobić? 

• Codziennie myj butelki i bidony dziecka. Możesz zaangażować je w ten proces, ucząc, jak to robić samodzielnie.
• Naucz dziecko, aby raczej nie dzieliło się swoimi napojami z innymi – to prosta zasada, która zapobiega przenoszeniu bakterii i wirusów.
• Upewnij się, że dziecko ma zawsze dostęp do świeżej, czystej wody.

3. Czyszczenie uszu

Uszy są delikatnym narządem, który wymaga regularnej, ale ostrożnej pielęgnacji. Nadmiar woskowiny może powodować dyskomfort, a nieodpowiednia higiena prowadzić do infekcji. Ważne, aby dziecko nauczyło się dbać o swoje uszy w sposób bezpieczny.

Oto kilka wskazówek: 

• Naucz dziecko, że uszy powinno się czyścić tylko z zewnątrz – za pomocą wilgotnej ściereczki lub specjalnych patyczków z ogranicznikiem przeznaczonych dla dzieci.
• Wyjaśnij, że wkładanie przedmiotów do wnętrza ucha, np. patyczków higienicznych, może być niebezpieczne i prowadzić do uszkodzenia błony bębenkowej.
• Pamiętaj o regularnym kontrolowaniu uszu dziecka. Jeśli zauważysz nadmiar woskowiny, odwiedź pediatrę lub laryngologa.

4. Używanie dezodorantu od odpowiedniego wieku

Higiena w okresie dojrzewania jest szczególnie ważna, bo organizm nieustannie się zmienia, co prowadzi m.in. do zmiany zapachu potu. Dlatego też warto wprowadzać wtedy właściwie produkty higieny osobistej, takie jak dezodoranty, które pomogą dziecku czuć się świeżo i pewnie.

Co możesz zrobić? 

• Zacznij od rozmowy – wyjaśnij, dlaczego ciało zaczyna wydzielać mocniejszy zapach w okresie dojrzewania i jak można temu zapobiec.
• Wybieraj produkty przeznaczone dla młodzieży.
• Naucz dziecko, że dezodorantu należy używać na czystą, suchą skórę po kąpieli.

5. Pielęgnacja stóp

Stopy są często pomijane w codziennej higienie, mimo że przez cały dzień są narażone na pot, brud i urazy. Zaniedbanie pielęgnacji stóp może prowadzić do infekcji grzybiczych, nieprzyjemnego zapachu czy odcisków.

Tutaj kilka wskazówek: 

• Naucz dziecko codziennie myć stopy, szczególnie między palcami oraz dokładnie je osuszać, aby zapobiec rozwojowi bakterii i grzybów.
• Zadbaj o regularną zmianę skarpet – najlepiej codziennie lub częściej, jeśli dziecko dużo się poci.
• Wyjaśnij, dlaczego warto nosić przewiewne buty wykonane z naturalnych materiałów, które zmniejszają ryzyko nadmiernego pocenia się stóp.

Zasady higieny to podstawa, ale co powiesz na dodanie czegoś więcej do codziennej rutyny Twojego dziecka? Lekcje online z Novakid to idealna okazja, aby w wygodnych, domowych warunkach rozwijać umiejętności językowe, które nie tylko efektywnie uczą, ale przede wszystkim także bawią!

Zapraszamy na nasze zajęcia wszystkie dzieci w wieku od 4. do 12. roku życia.  Zapisz swoje dziecko na darmową lekcję próbną już dziś i sprawdź, jak łatwo można polubić angielski.