6 min Wiele osób zapomina na co dzień, jak ważne są dobre maniery przy stole. Mowa tutaj przecież nie tylko o podstawowych zasadach kultury, ale i wyrażeniu szacunku wobec tych, z którymi dzielimy posiłek. Zasady zachowania przy stole należy zgłębiać już od najmłodszych lat, by stały się one naturalnym nawykiem w przyszłości. Jak możesz nauczyć tego swoje dziecko? O jakich zasadach należy pamiętać i czego kategorycznie unikać? O tym w niniejszym artykule.
Dlaczego etykieta przy stole jest ważna?
Zasady zachowania przy stole dla dzieci są uniwersalne – obowiązują zarówno w domu, jak i w eleganckich restauracjach czy podczas uroczystych obiadów rodzinnych. Pomagają one budować pozytywny wizerunek, a dzieci uczą się empatii, współdziałania oraz wyrażania wdzięczności w codziennym życiu. Właściwe maniery wzmacniają też więzi rodzinne, podkreślając znaczenie wspólnie spędzanego czasu.
Stół to również miejsce, gdzie dzieci mogą uczyć się używania sztućców i serwetek oraz sposobu prowadzenia rozmów. Warto bowiem pamiętać, że to, jak zachowujemy się przy stole, mówi o nas więcej niż nasze słowa. Poniżej przedstawiamy zasady savoir vivre dla dzieci, które uczynią z każdego dziecka mistrza etykiety!
Savoir vivre dla dzieci — poradnik o dobrym wychowaniu
1. Mycie rąk przed posiłkiem – absolutna podstawa!
W pierwszej kolejności przypominaj dziecku o konieczności mycia rąk przed jedzeniem. To fundamentalna zasada higieny. Nie ignoruj tej kwestii, nawet jeśli spożywacie posiłek w barze szybkiej obsługi.
2. Prawidłowe nakrycie stołu
Naucz dziecko, jak prawidłowo ułożyć sztućce, talerze i szklanki na stole. Nie pozwalaj na przypadkowe lub chaotyczne rozłożenie przedmiotów – ucz porządku. Możesz tego uczyć w formie zabawy (np. wyścig, kto zrobi to lepiej i szybciej), za co będzie przewidziana jakaś mała nagroda. Staraj się chwalić dziecko, a nie je karać.
3. Czekanie na innych przed rozpoczęciem jedzenia
Zachęć dziecko, by cierpliwie czekało na rozpoczęcie posiłku przez wszystkich. Nie akceptuj sytuacji, gdy dziecko je przed innymi – ucz współpracy i szacunku.
4. Korzystanie z serwetki
Pokaż dziecku, że serwetka to nie tylko ozdoba, ale narzędzie do utrzymania czystości. Nie toleruj brudzenia ubrania czy stołu zamiast użycia serwetki. Naucz je, że po zajęciu miejsca serwetkę należy zabrać ze stołu i rozłożyć na kolanach, a po powstaniu od stołu trzeba ją położyć po prawej stronie od talerza. Przypominaj dziecku, że serwetka nie służy do wycierania naczyń i sztućców.
5. Właściwe zachowanie odpowiedniej postawy przy stole
Przypominaj, by siedzieć prosto, z nogami pod stołem. Wytłumacz dziecku, że huśtanie się na krześle i opieranie się łokciami o stół nie ma zbyt wiele wspólnego z kulturą osobistą. Nie powinno się też trzymać pod stołem jednej ręki (najlepiej, gdy obie leżą na stole).
6. Jedzenie z zamkniętymi ustami
Naucz dziecko przeżuwania z zamkniętymi ustami – to jedna z najważniejszych zasad dobrego wychowania. Tłumacz, że nie wypada mlaskać i rozmawiać z innymi z pełnymi ustami.
7. Proszę i dziękuję
Przypominaj o używaniu słów „proszę” i „dziękuję” podczas proszenia o podanie czegoś. Zwracaj dziecku uwagę, jeśli sięga po coś bez pytania lub ignoruje innych.
8. Nie bawimy się sztućcami
Naucz dziecko, że sztućce służą do jedzenia, a nie do zabawy czy stukania o talerz. Nie zezwalaj na używanie sztućców jako zabawek – jest to nieodpowiednie i dodatkowo niebezpieczne.
9. Nie ruszamy telefonów podczas posiłku
Wyjaśnij, że posiłek to czas na rozmowę i relaks, nie na korzystanie z urządzeń elektronicznych. Stwórz podczas wspólnych posiłków przestrzeń wolną od technologii.
10. Podnoszenie sztućców w odpowiedni sposób
Naucz dziecko poprawnego trzymania noża i widelca – widelec w lewej ręce, nóż w prawej. Zachowaj cierpliwość i empatię, inaczej dziecko szybko się zniechęci.
11. Spożywanie odpowiednich porcji
Ucz dziecko, by nakładało na talerz porcję, którą może zjeść. Staraj się tłumaczyć, jak ważny jest szacunek do jedzenia i że nie należy go niepotrzebnie marnować.
13. Nie nakładaj jedzenia swoimi sztućcami
Wytłumacz dziecku, że nie należy nakładać jedzenia na talerz własnymi sztućcami.
14. Odpowiedni ton głosu przy stole
Ucz dziecko mówienia spokojnym głosem i dostosowania tonu do sytuacji. Tłumacz, że krzyki, kłótnie i głośny śmiech nie przystoją przy stole, bo mogą zakłócić posiłek.
15. Prawidłowe używanie szklanek i kubków
Pokaż dziecku, jak trzymać szklankę lub kubek, aby nie rozlać napoju. Nie akceptuj bawienia się napojami lub picia z naczynia w sposób niechlujny. Wytłumacz, aby przed napiciem się wytrzeć usta serwetką – w przeciwnym razie na szklance lub kubku zostanie brudny ślad.
16. Nie sięgamy przez stół po jedzenie
Naucz dziecko, by nie wyciągało rąk przez stół, aby coś wziąć – wystarczy o to grzecznie kogoś poprosić. Wytłumacz, że takie zachowanie może być niekomfortowe dla innych osób.
17. Nie oblizujemy palców ani sztućców
Wyjaśnij, że oblizywanie sztućców lub palców jest niehigieniczne i nieodpowiednie. Zachęć dziecko do używania serwetki.
18. Nie pochylaj się nad talerzem podczas jedzenia zupy
Wytłumacz dziecku, że nie nabiera się pełnych łyżek, aby nie rozlać zupy. Ponadto jeśli jest ona zbyt gorąca, należy odczekać aż wystygnie (dmuchanie jest uważane za niekulturalne).
19. Kończymy jedzenie, zanim wstaniemy od stołu
Naucz dziecko, że należy skończyć posiłek, zanim wstanie się od stołu, chyba że jest ku temu ważny powód. Nie pozwalaj na bieganie wokół stołu w trakcie jedzenia.
20. Wspólne sprzątanie po posiłku
Po skończonym posiłku warto zaangażować dziecko w sprzątanie stołu. Poproś malucha o odniesienie talerza do kuchni – to prosta czynność, która uczy odpowiedzialności. Pokazuj, że sprzątanie to część wspólnego spędzania czasu.
Jak uczyć nauki dobrych manier?
- Przykład idzie z góry — przede wszystkim też musisz przestrzegać zasad dobrych manier. Jeśli dziecko widzi, że rodzice jedzą kulturalnie, na pewno będzie chciało ich naśladować.
- Zamień naukę w zabawę — możesz na przykład zorganizować „królewski obiad”, podczas którego wszyscy członkowie rodziny przebiorą się za rodzinę królewską i będą przestrzegać zasad etykiety. Możesz też stworzyć system, w którym dziecko zdobywa punkty za kulturalne zachowanie przy stole – na przykład za użycie serwetki, siedzenie prosto czy poprawne użycie sztućców. Po uzbieraniu określonej liczby punktów można nagrodzić dziecko drobnym prezentem, takim jak wspólne wyjściem na lody. Alternatywnie możesz przeprowadzać cykliczne testy savoir vivre dla dzieci w formie wybranej zabawy.
- Cierpliwie powtarzaj — na początku dziecko może zapominać o zasadach, więc zachowaj cierpliwość i empatię.
Dobre maniery przy stole to umiejętność, która przyda się dziecku na całe życie – w domu, w szkole, w pracy i podczas ważnych uroczystości. Nauka dobrych manier nie musi być trudna ani nudna. Wystarczy odrobina cierpliwości, konsekwencji i pozytywnego podejścia. Pamiętaj, że to, jak dziecko zachowuje się przy stole, odzwierciedla również szacunek, jaki okazuje innym. W nauce zasad savoir vivre wspomóc Cię może książka Bon czy ton. Savoir-vivre dla dzieci autorstwa Grzegorza Kasdepke.
W końcu, praktyka czyni mistrza!
Międzynarodowe różnice w etykiecie przy stole
Warto również uczyć dzieci, że zasady właściwego zachowania przy stole różnią się w zależności od kultury i kraju. Pomoże im to być bardziej tolerancyjnym i otwartym na inne zwyczaje. Oto kilka przykładów:
- W Japonii — podczas jedzenia sushi czy innych potraw używa się pałeczek, a siorbanie podczas spożywania ramenu nie jest oznaką braku kultury – wręcz przeciwnie, może być uznane za komplement dla kucharza.
- W Etiopii — posiłki często spożywa się wspólnie z jednego dużego talerza, używając kawałków injery (tradycyjnego chleba). Popularne jest tam także karmienie siebie nawzajem.
- W Indiach — jedzenie często spożywa się rękami, ale tylko prawą dłonią, ponieważ lewa uważana jest za nieczystą.
Zapisz dziecko na lekcje angielskiego z Novakid
Zasady dobrego zachowania przy stole to ważny element wychowania, ale równie istotne jest rozwijanie innych umiejętności, które przygotują dziecko do życia we współczesnym świecie — w tym nauki języka angielskiego.
Jako Novakid od lat prowadzimy zajęcia z angielskiego dla dzieci w wieku od 4 do 12 lat. Dotychczas zaufało nam ponad 500 000 Rodziców!
Dlaczego Novakid?
- Indywidualne podejście — u nas każde dziecko uczy się we własnym tempie dzięki lekcjom dostosowanym do jego potrzeb.
- Elastyczność — zajęcia odbywają się online w dogodnych godzinach, więc bez problemu dopasujesz grafik do codziennych obowiązków.
- Nauka przez zabawę — nasze lekcje to interaktywne gry, quizy, rozmowy i ciekawe tematy, które przyciągają uwagę dzieci i uczą praktycznych umiejętności.
- Profesjonalni nauczyciele — nasi native speakerzy posiadają pedagogiczną wiedzę i doskonale wiedzą, jak wspierać rozwój językowy u dzieci, budując tym samym ich pewność siebie.
Zapisz swoje dziecko na bezpłatną lekcję próbną w Novakid i spraw, by zdobywało wiedzę w w nowoczesny i przyjemny sposób. Pozwól mu uczyć się angielskiego od najlepszych!
Do zobaczenia na łączach!
