Nawias w języku angielskim – wszystko, co musisz wiedzieć

W języku angielskim, podobnie jak w języku polskim, wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje nawiasów:

1. Nawiasy okrągłe (parentheses) – ( )
2. Nawiasy kwadratowe (brackets) – [ ]
3. Nawiasy klamrowe (curly brackets) – { }

Każdy z nich ma swoje specyficzne zastosowanie i nie można ich używać zamiennie. Nawiasy pełnią różne funkcje w zdaniach, w zależności od kontekstu – mogą dodawać dodatkowe informacje, wskazywać na zmiany w cytatach lub organizować treść.

Nawias okrągły (po angielsku: parentheses) – ( )

Najczęściej stosowane nawiasy w języku angielskim. Służą do wtrąceń, podawania dodatkowych informacji oraz wskazywania synonimów lub objaśnień.

Przykłady:

• The capital of France (Paris) is one of the most visited cities in the world.
  (Stolica Francji, czyli Paryż, jest jednym z najczęściej odwiedzanych miast na świecie.)
• He finally arrived at the meeting (two hours late).
  (W końcu dotarł na spotkanie – dwie godziny spóźniony.)
• The novel was written by J.R.R. Tolkien (1892–1973).
  (Powieść została napisana przez J.R.R. Tolkiena (1892–1973).)

Nawiasy okrągłe można też stosować w tekstach formalnych, ale należy pamiętać, że nadmierne ich używanie może sprawić, że zdanie stanie się mniej przejrzyste.

Nawias kwadratowy (brackets/square brackets) – [ ]

Stosowane głównie w tekstach akademickich, cytatach i edycji tekstu. W przeciwieństwie do nawiasów okrągłych, nawiasy kwadratowe służą do ingerowania w cytaty, wyjaśniania skrótów i uzupełniania brakujących informacji.

Przykłady:

• The witness said: “I saw him [the suspect] running away.”
  (Świadek powiedział: „Widziałem, jak on [podejrzany] uciekał.”)
• He was born in [the year] 1985.
  (Urodził się w [roku] 1985.)
• The original text states: “She went to L[…]n,” which likely refers to London.
  (Oryginalny tekst mówi: „Pojechała do L[…]n”, co prawdopodobnie odnosi się do Londynu.)

Nawiasy kwadratowe są również używane do poprawiania błędów w cytatach lub dodawania komentarzy redakcyjnych.

Nawias klamrowy (curly brackets) – { }

Klamry w tekście są rzadko używane, choć znajdują zastosowanie w matematyce, programowaniu i notacjach technicznych.

Przykłady:

• In programming, {x = y + 2} is a common expression.
  (W programowaniu {x = y + 2} to częsty zapis.)
• The set of numbers is {1, 2, 3, 4, 5}.
  (Zbiór liczb to {1, 2, 3, 4, 5}.)

Nawiasy mogą diametralnie zmienić odbiór zdania. Czasem ich obecność wprowadza dodatkowy kontekst, a czasem sprawia, że wypowiedź staje się mniej lub bardziej formalna.

Usunięcie nawiasów a zmiana sensu zdania

Porównajmy te dwa zdania:

• My brother (who lives in Canada) is coming to visit.
• My brother who lives in Canada is coming to visit.

W pierwszym zdaniu mamy dodatkową informację – „który mieszka w Kanadzie” to wtrącenie. Można je usunąć, a zdanie nadal zachowa sens. 

W drugim przypadku wyrażenie „who lives in Canada” staje się niezbędne do określenia, o którym bracie mowa. Jeśli masz więcej niż jednego brata, ten, który mieszka w Kanadzie, jest tym, który przyjeżdża.

Inne przykłady:

• He was late (as always) to the meeting. → wtrącenie, które można usunąć.
• He was late as always to the meeting. → tutaj „as always” jest kluczową częścią zdania.

Nawiasy a ton wypowiedzi

Nawiasy mogą sprawiać, że zdanie brzmi bardziej swobodnie. W tekstach formalnych lepiej używać przecinków zamiast nawiasów.

• We had a great time at the party (even though it ended late).

W tekstach naukowych i akademickich nawiasy wykorzystuje się w odniesieniach do źródeł oraz podczas cytowania wypowiedzi. 

Nawiasy w cytowaniach źródeł

W stylach MLA, APA i Chicago nawiasy okrągłe są wykorzystywane do umieszczania odnośników:

• Smith argues that climate change is accelerating (2020, p. 45).
• The experiment confirmed the hypothesis (Johnson & Lee, 2019).

W nawiasach podajemy autora cytowanego tekstu, rok wydania i stronę, jeśli jest to konieczne. Szczególnie ważny jest tutaj nawias zamykający, przy którym wstawia się tzw. przypis dolny.

Kwadratowe nawiasy do modyfikacji cytatów

Kwadratowe nawiasy pozwalają nam wprowadzać drobne poprawki w cytatach:

• He said, “I will finish the report [next week].” → dodane słowa w nawiasach uzupełniają cytat w cudzysłowie.
• “She [the professor] explained the theory clearly.” → uzupełnienie cytatu o dodatkowy kontekst.

W tekstach akademickich należy stosować nawiasy świadomie, aby uniknąć niejasności.

W języku angielskim nawiasy są często używane w przypadku skrótów i akronimów.

Podawanie pełnej nazwy przed skrótem:

• The organization is called the World Health Organization (WHO).

Podawanie skrótu przed pełną nazwą:

• (AI) Artificial Intelligence is a rapidly growing field.
• (USA) The United States of America has 50 states.

Nawiasy mogą być potężnym narzędziem w narracji, wprowadzającym humor, ukryte myśli lub inne subtelne informacje do tekstu głównego.

Przykładowo, kiedy bohater opowiada historię, nawiasy mogą służyć do przekazywania jego myśli:

• I decided to confront him (which, jak się później okazało, nie było najlepszym pomysłem).
• She smiled at me (or at least I thought she did).

W literaturze i publicystyce nawiasy są często wykorzystywane do wtrąceń humorystycznych:

• His plan was genius (at least in his opinion).
• She baked a cake (if you can call that burnt thing a cake).

Wiele osób stosuje nawiasy bez świadomości funkcji, jakie pełnią one w zadaniu. Stąd też wynikają liczne błędy, takie jak: 

Nadmierne stosowanie nawiasów

Niektóre osoby mają tendencję do umieszczania w nawiasach zbyt wielu informacji, co może zaburzać czytelność tekstu:

Błąd: We had a great trip (even though the hotel was bad (and the food was terrible (and it rained every day))).
Poprawnie: We had a great trip (despite the bad hotel, terrible food and constant rain).

Zasada: Unikaj nawiasów w nawiasach – w większości przypadków można znaleźć lepsze rozwiązanie.

Błędna interpunkcja wokół nawiasów

Nawiasy mogą wpływać na przecinki i kropki. Przykłady błędów:

Błąd: She loves dogs (especially golden retrievers.)
Poprawnie: She loves dogs (especially golden retrievers).

Błąd: We visited London. (It was amazing!)
Poprawnie: We visited London (it was amazing!)

Zasada: Kropka jest zawsze poza nawiasem, chyba że całe zdanie znajduje się w nawiasie.

Czy Twoje dziecko ma trudności z angielskim? A może chce rozwijać swoje umiejętności w naturalny i interaktywny sposób? W Novakid uczymy poprzez zabawę i rozmowę, pomagając dzieciom czuć się pewnie w języku angielskim.

Dlaczego warto wybrać Novakid?

• Indywidualne podejście – każda lekcja dostosowana do poziomu dziecka.
• Nauka przez rozmowę – bez stresu i nudnych regułek.
• Nauczyciele z doświadczeniem – native speakerzy i profesjonalni lektorzy.
• Pełna elastyczność – uczysz się, kiedy chcesz.

Umów się na darmową lekcję próbną i zobacz, jak wygląda nauka w Novakid!

Zadanie 1: Wybierz poprawne zdanie

1. I love summer (especially July and August).
2. I love summer especially July and August).
3. My brother [who lives in Canada] is visiting.
4. My brother (who lives in Canada] is visiting.
5. The recipe calls for sugar, flour (and eggs).
6. The recipe calls for sugar, flour and eggs).
7. We visited Rome (it was amazing!).
8. We visited Rome. (It was amazing!).
9. She gave me a book (and I loved it).
10. She gave me a book and I loved it).