10 min Ostatnie lata przyniosły nam mnóstwo fascynujących pozycji książkowych, które skradły serca młodych czytelników w Polsce. Od magicznych, fantastycznych światów po pełne przygód podróże – literatura dla młodzieży nigdy nie była tak różnorodna i wciągająca.
W tym wpisie skupimy się na książkach przeznaczonych dla dzieci w wieku 8-12 lat oraz młodszych nastolatków 10-13 lat, które w tym roku zdobyły szczególną popularność. Przy każdej z polecanych powieści znajdziesz informacje o grupie wiekowej, dla której jest najbardziej odpowiednia, krótkie streszczenie fabuły, a także wzmiankę, czy dostępna jest ekranizacja dla tych, którzy równie chętnie, co czytają, oglądają.
Pozwoli to zarówno młodym entuzjastom literatury, jak i rodzicom, na wybór idealnej książki, która nie tylko rozwinie wyobraźnię, ale także dostarczy długie godziny świetnej rozrywki. Co więcej, czytanie książek w języku angielskim dodatkowo przyśpieszy rozwój językowy. Zapraszamy do dalszej części artykułu, gdzie odkryjesz, które tytuły w tym roku zostały okrzyknięte bestsellerami i dlaczego warto po nie sięgnąć.
Która grupa wiekowa czyta najwięcej?
Literatura Young Adult i New Adult – na czym polega różnica?
Literatura Young Adult i New Adult to dwa gatunki literackie, które, choć blisko ze sobą powiązane, kierują się do nieco różnych grup czytelników i poruszają odmienne tematy.
Literatura Young Adult jest przeznaczona głównie dla nastolatków w wieku od około 12 do 18 lat. Charakteryzuje się tym, że jej główni bohaterowie są zazwyczaj w podobnym wieku do docelowej grupy czytelników. Tematyka książek YA często obejmuje problemy związane z dojrzewaniem, pierwszą miłością, znajdowaniem własnej tożsamości, przyjaźnią, konfliktem z rodzicami czy problemami w szkole. Te powieści mają na celu nie tylko rozrywkę, ale także mogą pełnić funkcję edukacyjną, pomagając młodym ludziom zrozumieć siebie i świat wokół nich.
Literatura New Adult jest natomiast skierowana do młodych dorosłych w wieku od około 18 do 30 lat. Koncentruje się na problemach i wyzwaniach związanych z wejściem w dorosłość. Bohaterowie książek NA często doświadczają życia poza domem rodzinnym, studiów, pierwszej poważnej pracy, a także bardziej skomplikowanych relacji międzyludzkich i intymnych. W literaturze NA tematy są często przedstawiane w bardziej dojrzały i bezpośredni sposób niż w YA, mogąc obejmować takie kwestie jak seksualność, samodzielność, poszukiwanie życiowych dróg, czy zmagania z trudnościami finansowymi.
Główna różnica między YA a NA leży w wieku i doświadczeniach bohaterów oraz w problematyce, jaką poruszają te gatunki. Young Adult skupia się na okresie adolescencji i wyzwaniach z nim związanych, podczas gdy New Adult dotyka życia młodych dorosłych, stojących na progu pełnej niezależności i dorosłości, eksplorując bardziej złożone i głębokie tematy.
Najlepsze książki młodzieżowe – TOP 10
Literatura młodzieżowa i dla nastolatków stanowi niezastąpiony przewodnik po labiryncie dorastania, miłości i wyzwań. Prezentujemy ranking bestsellerów w 2024 roku, które nie tylko bawią i wzruszają, ale także inspirują młodych czytelników do poszukiwania własnej ścieżki i lepszego rozumienia otaczającego ich świata.
1. Harry Potter (seria książek i filmów) – J.K. Rowling
Gatunek: Fantasy
Docelowa grupa wiekowa: 9+
Ekranizacja: Tak, seria filmów
Problematyka: Walka dobra ze złem, przyjaźń, odwaga, dojrzewanie
Seria „Harry Potter” opowiada o młodym chłopcu, który dowiaduje się, że jest czarodziejem i zostaje uczniem Szkoły Magii i Czarodziejstwa w Hogwarcie. Książki przeplatają magiczne przygody z uniwersalnymi tematami dojrzewania, przyjaźni i konfrontacji z trudnościami. Seria zdobyła ogromną popularność na całym świecie i została zekranizowana, przyczyniając się do jeszcze większego rozgłosu.
2. Heartstopper – Alice Oseman
Gatunek: Romans graficzny, LGBTQ+
Docelowa grupa wiekowa: 12+
Ekranizacja: Tak, serial Netflix
Problematyka: Miłość, tożsamość, akceptacja, LGBTQ+
„Heartstopper” to urocza i wzruszająca historia o miłości między dwoma chłopcami, Nickiem i Charliem, którzy spotykają się w brytyjskim liceum. Opowiada o akceptacji, pierwszej miłości i trudnościach, z jakimi mierzą się młodzi ludzie.
3. Genialne umysły. The Naturals. The Inheritance Games – Jennifer Lynn Barnes
Gatunek: Thriller, zagadki
Docelowa grupa wiekowa: 13+
Ekranizacja: Nie
Problematyka: Tajemnice, zagadki, dziedzictwo
Seria „Genialne umysły” łączy elementy thrillera i zagadek z dynamiczną akcją. Opowiada o grupie nastolatków z nadnaturalnymi zdolnościami do rozwiązywania zbrodni, a „The Inheritance Games” koncentruje się na zagadce dziedzictwa i tajemnicy rodzinnej.
4. Pamiętnik księżniczki – Meg Cabot
Gatunek: Romans, komedia
Docelowa grupa wiekowa: 12+
Ekranizacja: Tak, filmy
Problematyka: Dorastanie, odpowiedzialność, miłość
„Pamiętnik księżniczki” to historia nastolatki, która niespodziewanie dowiaduje się, że jest następczynią tronu małego europejskiego państwa. Książka z humorem przedstawia perypetie dorastania i wyzwania, jakie niesie nowo odkryta rola.
5. Lato złamanych zasad – K.L. Walther
Gatunek: Romans, literatura młodzieżowa
Docelowa grupa wiekowa: 13+
Ekranizacja: Nie
Problematyka: Miłość, przyjaźń, samopoznanie
„Lato złamanych zasad” to opowieść o młodych ludziach, którzy spędzają lato w malowniczym miejscu, gdzie między nimi rodzą się różne uczucia. Książka bada granice przyjaźni i miłości, a także proces samopoznania i dorastania.
6. Jeden dzień – David Nicholls
Gatunek: Romans
Docelowa grupa wiekowa: 16+
Ekranizacja: Tak, film i serial Netflix
Problematyka: Miłość, przemijanie, wybory życiowe
„Jeden dzień” to wzruszająca opowieść o Emmie i Dexterze, których losy splatają się przez dwadzieścia lat. Pokazuje, jak zmieniają się ludzie i ich relacje, oraz jak wybory dokonywane każdego dnia wpływają na całe życie.
7. Diuna – Frank Herbert
Gatunek: Science fiction
Docelowa grupa wiekowa: 15+
Ekranizacja: Tak, filmy
Problematyka: Władza, ekologia, religia
„Diuna” to klasyk science fiction, opowiadający o Arrakis – pustynnej planecie, na której znajduje się najcenniejszy zasób we wszechświecie. Książka bada złożone tematy polityki, religii i ekologii, osadzone w bogato wyobrażonym uniwersum.
8. Szóstka wron – Leigh Bardugo
Gatunek: Fantasy, przygodowa
Docelowa grupa wiekowa: 14+
Ekranizacja: Częściowo, w ramach serialu „Cień i kość” Netflix
Problematyka: Przygoda, magia, przetrwanie
„Szóstka wron” to opowieść o grupie przestępców, którzy muszą połączyć siły, aby wykonać niemożliwą kradzież. Pełna magii i akcji, książka oferuje złożone postacie i zapierające dech w piersiach przygody.
9. Rodzina Monet – Weronika Marczuk
Gatunek: Literatura obyczajowa
Docelowa grupa wiekowa: 15+
Ekranizacja: Nie
Problematyka: Rodzina, tajemnice, poszukiwanie tożsamości
„Rodzina Monet” to powieść obyczajowa, która zagłębia się w złożone relacje rodzinne, tajemnice i poszukiwanie własnej tożsamości. Opowiada o zmaganiach z przeszłością i procesie odkrywania siebie.
10. Felix, Net i Nika – Rafał Kosik
Gatunek: Fantastyka, przygodowa
Docelowa grupa wiekowa: 10+
Ekranizacja: Nie
Problematyka: Przygoda, nauka, przyjaźń
„Felix, Net i Nika” to seria książek Rafała Kosika, która opowiada o trójce przyjaciół z warszawskiego gimnazjum, ich niezwykłych wynalazkach i przygodach. Książki łączą elementy fantastyki z naukowymi zagadkami, zachęcając młodych czytelników do poznawania świata przez pryzmat nauki i technologii. Seria jest pełna humoru, niesamowitych wynalazków i zaskakujących zwrotów akcji, promując przy tym wartości takie jak przyjaźń i współpraca.
Co najchętniej czytają nastolatkowie?
Nastolatkowie w dzisiejszych czasach coraz więcej czasu spędzają online, co znacząco wpływa na ich nawyki czytelnicze. Dane statystyczne wskazują, że treści internetowe – od artykułów po blogi, fora i e-booki – dominują w codziennym konsumpcji mediów przez młodych ludzi. Niemniej, warto podkreślić znaczenie tradycyjnej książki w rozwoju intelektualnym i emocjonalnym nastolatków.
Czytanie książek, nie tylko tych wymaganych szkolnych lektur, ale także tych wybieranych dla przyjemności i zgodnych z osobistymi zainteresowaniami, może znacząco przyczynić się do rozwoju empatii, wyobraźni oraz umiejętności krytycznego myślenia. Zachęcanie młodzieży do sięgania po różnorodne gatunki literatury, od fantastyki po literaturę faktu, może nie tylko wzbogacić ich wewnętrzny świat, ale także pomóc w lepszym zrozumieniu otaczającej ich rzeczywistości.
Jak zachować balans między lekturami szkolnymi a książkami z kategorii young adult?
Zachowanie balansu między lekturami szkolnymi a książkami czytanymi przez dziecko dla rozrywki wymaga organizacji i zrozumienia własnych potrzeb czytelniczych. Kluczem jest ustalenie harmonogramu czytania, który pozwoli na równomierne rozłożenie czasu między obowiązkowe lektury a te wybierane dla przyjemności.
Ważne jest, aby nie traktować czytania tylko jako obowiązku, ale także jako źródła relaksu i rozrywki. Można na przykład wyznaczyć sobie cele czytelnicze, takie jak przeczytanie jednej książki young adult na każdą ukończoną lekturę szkolną, lub poświęcić określone dni tygodnia wyłącznie na czytanie dla przyjemności.
Innym sposobem może być dołączenie do klubu książki, gdzie dyskusje na temat przeczytanych tytułów mogą zmotywować do szerszego eksplorowania literatury. Pamiętaj, że czytanie ma być przyjemnością i sposobem na rozwój, więc ważne jest, aby słuchać preferencji dziecka i dostosowywać tempo czytania do jego rytmu życia.
Jak zachęcać dzieci do czytania książek?
Nie wszystkie nastolatki chętnie sięgają samodzielnie po książki, zwłaszcza w dobie łatwego i szybkiego dostępu do treści w internecie. Oto kilka praktycznych wskazówek jak zachęcać młodzież do czytania książek.
- Czytanie przed snem: Utrwalajcie wspólny rytuał czytania wieczorami. Wybierajcie książki zgodne z zainteresowaniami dziecka, co sprawi, że czas spędzony na czytaniu stanie się codziennym, wyczekiwanym momentem.
- Wizyty w bibliotece lub księgarni: Regularnie odwiedzajcie bibliotekę lub księgarnię, pozwalając dziecku na samodzielny wybór książek. To nie tylko rozwija w dzieciach poczucie niezależności, ale także pozwala im eksplorować własne zainteresowania literackie.
- Czytanie jako przygoda: Organizujcie rodzinne „polowania na książki” w księgarniach lub podczas targów książki. To świetna okazja, by pokazać, że poszukiwanie książek może być równie ekscytujące jak ich czytanie.
- Książki jako nagroda: Zamiast tradycyjnych prezentów, obdarowuj dzieci książkami. Może to być świetny sposób na zachęcanie do czytania, pokazując, że książka jest cennym i pożądanym przedmiotem.
- Rodzinny klub książki: Raz w miesiącu organizujcie rodzinne spotkania książkowe, podczas których każdy opowiada o przeczytanej książce. To doskonała okazja do wspólnego spędzania czasu i rozmowy o literaturze, co może zainspirować do sięgnięcia po nowe tytuły.
- Stwórzcie kącik czytelniczy: Wydzielcie w domu miejsce przeznaczone wyłącznie do czytania, komfortowe i przytulne, z łatwym dostępem do książek. Taka przestrzeń może stać się ulubionym kącikiem dziecka, kojarzącym się z przyjemnością czytania. Jeszcze lepiej, jeśli zapewnisz swojemu dziecku dostęp do książek w języku angielskim, aby wesprzeć jego rozwój językowy – niezależnie od tego, czy są to lekcje angielskiego szóstej klasy, czy może na jeszcze innym poziomie.
Czy ten artykuł był pomocny?
