8 min Konstrukcja „have something done” w języku angielskim odnosi się do sytuacji, w której ktoś zleca wykonanie określonej czynności, nie wykonując jej samodzielnie. Jest to struktura gramatyczna, w której podmiot nie jest bezpośrednim wykonawcą działania, ale osoba, która korzysta z usług innej osoby lub instytucji. Na przykład, „I had my car repaired” oznacza, że mój samochód został naprawiony przez kogoś, ale nie ja sam dokonałem naprawy.
Do budowy konstrukcji have something done w języku angielskim należy wykorzystać odmieniany czasownik „have” zgodnie z podmiotem i czasem, następnie trzeba użyć rzeczownika lub zaimka w dopełniaczu oraz czasownika w trzeciej formie, czyli past participle.
Konstrukcji have something done używamy, by opisać doświadczenia, gdzie istotne jest samo wydarzenie, a nie jego wykonawca, co jest szczególnie przydatne w kontekstach, gdzie zlecamy profesjonalne usługi lub gdy chcemy wskazać na zmianę, jakiej doświadczył przedmiot lub osoba. Więcej o budowie i zastosowaniach konstrukcji have something done przeczytasz w dalszej części tego artykułu.
Jak stworzyć konstrukcję have something done w różnych czasach?
Aby zbudować konstrukcję „have something done” w różnych czasach, musimy pamiętać o podstawowej strukturze zdania, która zawiera odmieniony czasownik „have”, rzeczownik (lub zaimek) oraz główny czasownik w formie past participle I(II forma czasownika nieregularnego lub końcówka -(e)d dla czasowników regularnych).
Ogólna Budowa konstrukcji have something done wygląda następująco:
- Podmiot + have + rzeczownik + past participle.
W zdaniu, konstrukcja ta może wyglądać na przykład tak: „I had my windows cleaned” (Miałem umyte okna), gdzie „had” to forma przeszła czasownika „have”, „windows” to rzeczownik, a „cleaned” to forma past participle czasownika „clean”.
W kontekście różnych czasów, zmieniamy formę czasownika „have” zgodnie z czasem, w którym ma wystąpić zdanie.
Na przykład, w czasie teraźniejszym: „I have my hair cut every month” (Co miesiąc mam obcinane włosy), gdzie „have” jest w czasie teraźniejszym.
W czasie przyszłym: „I will have my car serviced” (Dam samochód do przeglądu), „will have” to konstrukcja przyszła.
W konstrukcji have something done skrót „sth” oznacza „something” i obie te formy mogą być stosowane zamiennie. Jednak „have sth done” jest bardziej kolokwialny i częściej spotykany w mowie, podczas gdy „have something done” jest uważany za bardziej formalny i częściej występuje w tekstach pisanych. Przykładem zdania może być: „I’m gonna have sth done to my garden” (Zamierzam coś zrobić z moim ogrodem), co pokazuje, jak w mowie potocznej można wykorzystać tę konstrukcję.
Aby jeszcze lepiej zrozumieć, jak używać konstrukcji „have something done” w różnych czasach, można odnieść się do tabeli czasów, która przedstawia jak zmieniać czasownik „have” w zależności od czasu gramatycznego.
| Czas angielski | Podmiot | Have | Rzeczownik | Past Participle | Reszta zdania | Polskie tłumaczenie |
| Present Simple | I | don’t have | my office | cleaned | every week. | Nie mam sprzątanego biura co tydzień. |
| Present Continuous | Tom | is having | his motorbike | repaired | at the moment. | Tom ma naprawiany motocykl w tej chwili. |
| Present Perfect | Have you ever | had | your hair | dyed? | – | Czy kiedykolwiek miałaś farbowane włosy? |
| Past Simple | We | had | our porch | painted | 5 years ago. | Zleciliśmy malowanie werandy 5 lat temu. |
| Past Continuous | I | was having | my dog | groomed | when he phoned me. | Mój pies był czesany, kiedy on do mnie zadzwonił. |
| Past Perfect | We | had never had | the plants | planted | before last year. | Nigdy nie mieliśmy zasadzonych roślin do zeszłego roku. |
| Future Simple | Will you | have | your tyres | changed | before the trip? | Czy zmienisz opony przed wycieczką? |
| Future Continuous | My parents | will be having | their house | inspected | before the sale. | Moi rodzice będą mieli sprawdzony dom przed sprzedażą. |
| Future Perfect | I | won’t have had | the bathroom | cleaned | before you come. | Nie będę mieć posprzątanej łazienki, zanim przyjedziesz. |
| to be going to | We | are going to have | the air conditioning | serviced | any time soon. | Będziemy mieli serwisowanie klimatyzacji w najbliższym czasie. |
| used to | My mom | used to have | her hair | cut | every month. | Moja mama ścinała włosy co miesiąc. |
| czasowniki modalne | Shouldn’t you | have | this coat | cleaned? | Czy nie powinieneś oddać tego płaszcza do czyszczenia? |
Jakie jest zastosowanie konstrukcji have something done?
Konstrukcję „have something done” używamy, gdy mówimy o kimś, kto robi dla nas coś, o co go poprosimy lub poinstruujemy. Kładziemy wtedy nacisk na proces lub działanie, a nie na osobę wykonującą czynność. Stosując to wyrażenie, często zadajemy pytania, aby dowiedzieć się, czy jakieś zadanie zostało wykonane lub aby poprosić o jego wykonanie.
Przykładowo, pytając „Have you had your car washed yet?” (Czy już umyłaś/umyłeś samochód?), interesuje nas efekt końcowy, a nie to, kto umył pojazd. Podobnie zadając inne pytanie „Could you have the dishes done by the time I get home?” (Czy mógłbyś umyć naczynia, zanim wrócę do domu?) interesuje nas to, żeby naczynia były pomyte, a nie kto tę czynność wykona.
Podobnie, gdy instruujemy kogoś, by coś dla nas zrobił, mówimy „Have the package delivered to my office address” (Niech przesyłka zostanie dostarczona na mój adres służbowy) lub „Have the car repaired by the end of the week” (Niech samochód zostanie naprawiony do końca tygodnia), gdzie wskazujemy czynność do wykonania, zlecając jej wykonanie innej osobie.
Konstrukcji have sth done mozemy także użyć do mówienia o przeżyciach. Możemy wtedy opowiedzieć o swoich doświadczeniach, kiedy to nie my jesteśmy wykonawcami akcji, ale jej odbiorcami. Na przykład:
- „I had a great time at the party” (Świetnie się bawiłem/bawiłam na imprezie) wyraża nasze doświadczenie, nie zaś fakt, że sami zorganizowaliśmy zabawę. „
- I had a delicious dinner” (Miałem/miałam bardzo smaczny obiad) mówi o zjedzonym posiłku, a nie o tym, że sami go przyrządziliśmy.
- „I had a wonderful vacation” (Miałem/miałam cudowne wakacje) i „I had a horrible headache” (Strasznie mnie bolała głowa) odnoszą się do stanów lub sytuacji, których doświadczyliśmy.
Wszystkie te przykłady podkreślają, że w konstrukcji „have something done” istotne jest to, co się z nami działo lub co zostało dla nas zrobione, a nie nasza własna aktywność.
Ćwiczenia have something done
Sprawdź swoją wiedzę na temat konstrukcji „have something done” rozwiązując poniższe ćwiczenia. Wybierz jedną poprawną odpowiedź z podanych czterech wariantów.
Zapamiętaj, że konstrukcja „have something done” jest przydatna, kiedy chcemy opowiedzieć, że zlecamy wykonanie czynności, a nie robimy jej sami. Przetestuj swoje umiejętności tworzenia i rozumienia tej konstrukcji w praktyce!
Czy ten artykuł był pomocny?
