Kolejność przymiotników w języku angielskim: zasady i wyjątki

Opinion (opinia)

Przymiotniki, które wyrażają subiektywne opinie na temat rzeczy.

Przykład: ugly (brzydki), nice (ładny)

Size (rozmiar)

Przymiotniki opisujące wielkość.

Przykład: big (duży), small (mały), tall (wysoki)

Age (wiek)

Przymiotniki opisujące wiek.

Przykład: new (nowy), old (stary), young (młody)

Shape (kształt)

Przymiotniki opisujące kształt.

Przykład: round (okrągły), square (kwadratowy), flat (płaski)

Color (kolor)

Przymiotniki opisujące kolor.

Przykład: red (czerwony), blue (niebieski), green (zielony)

Origin (pochodzenie)

Przymiotniki opisujące miejsce pochodzenia.

Przykład: Italian (włoski), American (amerykański), French (francuski)

Material (materiał)

Przymiotniki opisujące materiał.

Przykład: wooden (drewniany), metal (metalowy), plastic (plastikowy)

Purpose (przeznaczenie)

Przymiotniki opisujące funkcję lub przeznaczenie.

Przykład: sleeping (do spania), running (do biegania), cooking (do gotowania)

Przykłady przedstawiające prawidłową kolejność przymiotników w zdaniu angielskim:

• A lovely small young square white Japanese porcelain vase
  (uroczy mały młody kwadratowy biały japoński porcelanowy wazon)
• A comfortable large old rectangular brown Italian leather sofa
  (wygodna duża stara prostokątna brązowa włoska skórzana sofa)
• A cute tiny new round yellow plastic toy
  (słodka malutka nowa okrągła żółta plastikowa zabawka)
• A delicious big fresh triangular red Italian pizza
  (pyszna duża świeża trójkątna czerwona włoska pizza)
• An elegant long antique black French velvet dress
  (elegancka długa zabytkowa czarna francuska aksamitna sukienka)
  

W przypadku, gdy mamy kilka przymiotników z tej samej kategorii (np. dwa przymiotniki opisujące opinię, rozmiar lub kolor), nie ma sztywnej zasady dotyczącej kolejności ich użycia, ale istnieją pewne preferencje stylistyczne oraz zasady oparte na logice i naturalnym brzmieniu. Oto kilka wskazówek i przykładów poprawnego użycia:

• Od bardziej ogólnego do bardziej szczegółowego
  Przykład: A large heavy box (duże ciężkie pudełko).

• Od subiektywnego do obiektywnego
  Przykład: A beautiful elegant dress (piękna elegancka sukienka).
• Kolejność naturalna dla koloru
  Najpierw główny kolor, potem dodatkowa cecha koloru.
  Przykład: A light blue shirt (jasnoniebieska koszula).

• Kolejność przymiotników intensyfikujących
  Najpierw przymiotnik mniej intensywny, potem bardziej intensywny.
  Przykład: A small tiny insect (mały, malutki owad).

• Własne poczucie stylu
  Kolejność może zależeć od stylu i rytmu zdania. Ważne, aby brzmiało naturalnie.
  Przykład: A happy cheerful child (szczęśliwe, radosne dziecko).

• Złożone przymiotniki
  Złożone przymiotniki mają specyficzną, ustaloną kolejność.
  Przykład: A dark-haired tall man (ciemnowłosy wysoki mężczyzna).

• Względy rytmu i dźwięku
  Kolejność może być dostosowana dla przyjemniejszego rytmu i harmonii.
  Przykład: A soft silky scarf (miękki, jedwabisty szalik).

Chociaż ogólna zasada OSASCOMP (Opinion, Size, Age, Shape, Color, Origin, Material, Purpose) jest zazwyczaj przestrzegana w języku angielskim, istnieją pewne wyjątki i okoliczności, które mogą wpłynąć na kolejność przymiotników:

1. Przymiotniki związane z liczbami

Liczby zazwyczaj są umieszczane przed wszystkimi innymi przymiotnikami.

• Przykład: Three small round blue balls (trzy małe okrągłe niebieskie piłki)

2. Przymiotniki, które stanowią część złożonej nazwy

Kiedy przymiotniki są częścią stałej lub idiomatycznej frazy, kolejność OSASCOMP może nie być stosowana.

• Przykład: A little black dress (mała czarna sukienka) – tutaj „little black” jest związaną frazą, a nie opisem według OSASCOMP.

3. Styl lub intencja autora

Piszący może zmienić kolejność przymiotników, aby podkreślić lub skoncentrować się na określonym aspekcie, np. dla efektu artystycznego lub retorycznego.

• Przykład: A blue, beautiful dress – tutaj „blue” jest umieszczone przed „beautiful”, aby zwrócić większą uwagę na kolor niż na ogólną opinię.

4. Przymiotniki opisujące właściwości subiektywne i obiektywne

Kiedy przymiotniki są bardziej subiektywne (oparte na opinii) i obiektywne (faktyczne), opinie często pojawiają się na początku, choć czasami można wprowadzić wyjątki dla szczególnego efektu.

• Przykład: A big ugly dog (OSASCOMP) versus An ugly big dog – zmiana kolejności może zmieniać ton i kontekst zdania.

5. Nazwy własne lub rzeczowniki używane jako przymiotniki

Kiedy przymiotnik jest częścią złożonego rzeczownika, jak np. „leather jacket” (skórzana kurtka), „silver ring” (srebrny pierścionek), reguły OSASCOMP są mniej ścisłe, a taki przymiotnik zwykle występuje na końcu.

• Przykład: A beautiful long silver necklace (piękny długi srebrny naszyjnik) – gdzie „silver” odnosi się do materiału, ale jako część złożonego rzeczownika.

6. Przymiotniki klasyfikujące

Przymiotniki klasyfikujące (czyli te, które precyzują rodzaj lub kategorię rzeczy) zwykle stoją bliżej rzeczownika, co może naruszać standardową kolejność.

• Przykład: A beautiful large German shepherd dog (piękny duży owczarek niemiecki) – gdzie „German shepherd” jest nazwą rasy, a nie przymiotnikiem opisującym pochodzenie.

7. Kiedy przymiotniki są oddzielone przecinkami

Kiedy przymiotniki są oddzielone przecinkami (co sugeruje, że są bardziej niezależnymi opisami), ich kolejność może być bardziej swobodna.

• Przykład: A large, beautiful, old house (duży, piękny, stary dom) – przymiotniki mogą być stosowane mniej rygorystycznie pod względem kolejności.

8. Przymiotniki w wyrażeniach idiomatycznych

W wyrażeniach idiomatycznych kolejność przymiotników nie zawsze będzie zgodna z OSASCOMP.

• Przykład: Good old days (dobre stare czasy) – to idiom, więc „good” (opinia) pojawia się przed „old” (wiek), choć w normalnej sytuacji wiek mógłby być wcześniej.

Zaimki dzierżawcze w języku angielskim (my, your, his, her, its, our, their) mają ściśle określoną pozycję w zdaniu i zawsze występują przed przymiotnikami oraz przed rzeczownikiem, którego własność określają.

Oto szczegóły dotyczące ich pozycji i użycia:

1. Zaimki dzierżawcze przed przymiotnikami i rzeczownikami

Zaimki dzierżawcze zawsze znajdują się przed przymiotnikami, niezależnie od liczby przymiotników użytych do opisu rzeczownika.

• Przykład 1: My beautiful big house (mój piękny duży dom)
  Zaimki dzierżawcze („my”) pojawiają się przed przymiotnikami („beautiful”, „big”) oraz przed rzeczownikiem („house”).
• Przykład 2: Her new red car (jej nowy czerwony samochód)
  Zaimki dzierżawcze („her”) pojawiają się przed przymiotnikami („new”, „red”) i rzeczownikiem („car”).

2. Zaimki dzierżawcze przed frazami liczbowymi

Zaimki dzierżawcze pojawiają się także przed liczebnikami, jeśli są one częścią opisu rzeczownika.

• Przykład: Our three large dogs (nasze trzy duże psy)
  Zaimki dzierżawcze („our”) pojawiają się przed liczbą („three”) i przymiotnikami („large”).

3. Zaimki dzierżawcze a rzeczowniki bez przymiotników

Nawet gdy nie ma przymiotników, zaimki dzierżawcze zawsze są umieszczone bezpośrednio przed rzeczownikiem, który określają.

• Przykład: Their house (ich dom)
  Zaimki dzierżawcze („their”) znajdują się bezpośrednio przed rzeczownikiem („house”).

4. Zaimki dzierżawcze w porównaniu z formą dzierżawczą (’s)

Zaimki dzierżawcze różnią się od formy dzierżawczej z użyciem „’s”, ale obie struktury pełnią podobną funkcję. Formy dzierżawcze z „’s” umieszcza się przed przymiotnikami i rzeczownikami, podobnie jak zaimki dzierżawcze.

• Przykład: Tom’s big new house (duży nowy dom Toma)
  „Tom’s” (forma dzierżawcza) znajduje się przed przymiotnikami („big”, „new”) i rzeczownikiem („house”).

5. Zaimki dzierżawcze bez rzeczownika

W niektórych przypadkach zaimki dzierżawcze mogą występować samodzielnie, bez rzeczownika, którego własność określają. Wtedy nie towarzyszą im przymiotniki.

• Przykład: This book is mine. (Ta książka jest moja.)
  Zaimki dzierżawcze („mine”) zastępują rzeczownik, dlatego nie ma tu przymiotników.

Przymiotniki złożone (compound adjectives) w języku angielskim to przymiotniki, które składają się z więcej niż jednego słowa, najczęściej połączonych łącznikiem (hyphen). Kolejność słów w tych przymiotnikach zależy od typu przymiotnika złożonego, a także od jego funkcji w zdaniu. Oto kilka głównych zasad dotyczących kolejności słów w przymiotnikach złożonych:

1. Przymiotnik + rzeczownik + „-ed”

W przymiotnikach złożonych składających się z przymiotnika, rzeczownika i końcówki „-ed”, najpierw pojawia się przymiotnik, a potem rzeczownik z końcówką „-ed”.

• Przykład: Short-sleeved shirt (koszula z krótkim rękawem)
  • „Short” (przymiotnik) + „sleeve” (rzeczownik) + „-ed” → „short-sleeved”.
• Inny przykład: Blue-eyed girl (dziewczyna o niebieskich oczach)
  • „Blue” (kolor) + „eye” (rzeczownik) + „-ed” → „blue-eyed”.

2. Rzeczownik + przymiotnik

W niektórych przymiotnikach złożonych kolejność jest odwrotna: najpierw rzeczownik, a potem przymiotnik. Dzieje się tak zwłaszcza w przypadkach, gdy przymiotnik określa właściwości rzeczownika.

• Przykład: Bulletproof vest (kamizelka kuloodporna)
  • „Bullet” (rzeczownik) + „proof” (przymiotnik) → „bulletproof”.
• Inny przykład: Sugar-free drink (napój bez cukru)
  • „Sugar” (rzeczownik) + „free” (przymiotnik) → „sugar-free”.

3. Rzeczownik + czasownik w formie gerund (z „-ing”)

W przymiotnikach złożonych składających się z rzeczownika i czasownika w formie gerund (z „-ing”), rzeczownik występuje jako pierwszy, a czasownik z „-ing” na końcu.

• Przykład: Mind-blowing experience (oszałamiające doświadczenie)
  • „Mind” (rzeczownik) + „blowing” (czasownik w formie „-ing”) → „mind-blowing”.
• Inny przykład: Time-consuming task (czasochłonne zadanie)
  • „Time” (rzeczownik) + „consuming” (czasownik w formie „-ing”) → „time-consuming”.

4. Liczba + rzeczownik

W przymiotnikach złożonych, w których liczba jest częścią opisu, liczba zawsze występuje przed rzeczownikiem. Oba elementy tworzą jeden przymiotnik określający cechę.

• Przykład: Three-year-old boy (trzyletni chłopiec)
  • „Three” (liczba) + „year” (rzeczownik) → „three-year-old”.
• Inny przykład: Ten-story building (dziesięciopiętrowy budynek)
  • „Ten” (liczba) + „story” (rzeczownik) → „ten-story”.

5. Rzeczownik + czasownik w formie przymiotnika

Czasami w przymiotnikach złożonych rzeczownik występuje przed czasownikiem przekształconym w przymiotnik.

• Przykład: Handmade jewelry (biżuteria ręcznie robiona)
  • „Hand” (rzeczownik) + „made” (czasownik przekształcony w przymiotnik) → „handmade”.
• Inny przykład: Home-cooked meal (posiłek domowej roboty)
  • „Home” (rzeczownik) + „cooked” (czasownik przekształcony w przymiotnik) → „home-cooked”.

6. Przysłówek + przymiotnik

Jeśli przymiotnik złożony składa się z przysłówka i przymiotnika, przysłówek (np. „well”, „highly”, „deeply”) zawsze występuje jako pierwszy, a przymiotnik jako drugi.

• Przykład: Well-known author (dobrze znany autor)
  • „Well” (przysłówek) + „known” (przymiotnik) → „well-known”.
• Inny przykład: Highly-respected teacher (bardzo szanowany nauczyciel)
  • „Highly” (przysłówek) + „respected” (przymiotnik) → „highly-respected”.

7. Liczby porządkowe + rzeczownik

W przymiotnikach złożonych zawierających liczby porządkowe (np. „first”, „second”) i rzeczowniki, liczba porządkowa zawsze pojawia się przed rzeczownikiem.

• Przykład: First-class ticket (bilet pierwszej klasy)
  • „First” (liczba porządkowa) + „class” (rzeczownik) → „first-class”.
• Inny przykład: Second-hand car (samochód z drugiej ręki)
  • „Second” (liczba porządkowa) + „hand” (rzeczownik) → „second-hand”.

Aby zapamiętać kolejność przymiotników i pozycję zaimków dzierżawczych trzeba dużo ćwiczyć! Nauka angielskiego jest najbardziej efektywna, kiedy regularnie wykorzystujemy język w praktyce. Aby opanować zasady gramatyczne, rozbudowywać słownictwo i zapamiętywać coraz więcej fraz i reguł, zapisz dziecko do szkoły językowej online Novakid! Uczymy angielskiej gramatyki w przyjaznej atmosferze na wielu poziomach zaawansowania. Zapisz dziecko na próbną, bezpłatną lekcję angielskiego online i sprawdź, jak wyglądają nasze zajęcia.