6 min Wielu rodziców boi się rozmawiać z dzieckiem o seksualności i tłumaczy się przed pociechą, że to nie są tematy do rozmowy dla dzieci w wieku przedszkolnym czy szkolnym. Również w różnych krajach inaczej rozmawia się z dziećmi o seksualności, intymności, potrzebie prokreacji, różnicach w ciele kobiety czy mężczyzny. W niektórych kulturach tematów tych unika się wręcz jak ognia!
Tymczasem, szczera rozmowa z dzieckiem i używanie odpowiedniej do wieku dziecka terminologii takiej jak: brzuszek, prokreacja, zarodek i nasienie jest bardzo ważna i buduje relację z dzieckiem opartą o zaufanie.
W tym artykule Novakid wspólnie z dwoma doświadczonymi psycholożkami – Karoliną Piaskowską i Agatą Goźlińską (psycholog_w_szkole) odpowie m.in. na pytania jak rozmawiać ze starszym dzieckiem o seksie bez tabu oraz jak maluchowi odpowiedzieć na pytanie „skąd się biorą dzieci?”.
Karolina Piaskowska i Agata Goźlińska (psycholog_w_szkole)
Obie ekspertki na co dzień są psychologami szkolnymi, a do tego szkolą nauczycieli, specjalistów i rodziców oraz służą cennymi radami w temacie wychowania dzieci.
Czy czas zatem włożyć opowieści o bocianie i kapuście między bajki? Przekonaj się, czytając dalej!
Jak powstają dzieci? Dostosuj swoją odpowiedź do wieku dziecka
Wielu rodziców zastanawia się jak wytłumaczyć dziecku, skąd biorą się dzieci, w sposób odpowiedni do wieku i ogólnego poziomu jego wiedzy. Czy istnieje jeden złoty sposób, czy w zależności od wieku pociechy i zdolności percepcyjnych dziecka, należy to zrobić inaczej? Psycholożki Karolina Piaskowska i Agata Goźlińska odpowiadają:
„Jest jedna zasada, która sprawdzi się w rozmowie z każdym dzieckiem – mów prawdę, i dopasuj komunikat do wieku dziecka.”
Ekspertki podkreślają, że przedszkolak w wieku 3-4 lat będzie miał inny poziom wiedzy ogólnej o otaczającym go świecie niż 12-latek i będzie potrzebował innej odpowiedzi, by zaspokoić swoją ciekawość. Być może gdy 3-latek zapyta nas skąd się biorą dzieci, to wystarczy mu odpowiedź “z brzuszka mamy”. 12-latek z większym prawdopodobieństwem będzie dociekał, jak dochodzi do zapłodnienia, czym jest jajeczko, jak działa penis, po co jest antykoncepcja i co kobieta i mężczyzna muszą zrobić, aby mieć dziecko.
Ekspertki radzą:
„Zadbajmy o to, aby dziecko od początku wiedziało, że to, co mówimy ma potwierdzenie w rzeczywistości. Chcąc odpowiedzieć dziecku, podążajmy za jego pytaniem i poziomem już posiadanej wiedzy. Dajmy sobie czas na ułożenie odpowiedzi w głowie. Dopytaj, co już dziecko wie na ten temat, co je konkretnie interesuje w rozmowie o seksie i cielesności.”
Gdy pytanie padnie w najmniej oczekiwanym momencie i zaskoczy rodzica, ważne jest, aby odpowiadać spokojnie, bez nerwowego tonu czy uciszania dziecka. Gdy rodzic nie jest w stanie odpowiedzieć tu i teraz, bo np. jest w sklepie i nie chce tego tematu rozwijać przy innych, można powiedzieć, że odpowie, jak wrócą do domu. Ważne, by wrócić do tej rozmowy – mówią Karolina Piaskowska i Agata Goźlińska.
Pamiętajmy, że za dużo informacji, to też nie jest dobry pomysł. Warto podążać za dzieckiem i czasami przyznać się bez skrępowania, do tego, że nie wie się, jak można coś wytłumaczyć. Idealnym sposobem jest wsparcie się odpowiednią literaturą. Jak mówią ekspertki – na szczęście teraz mamy już dużo książek skierowanych do dzieci na ten temat. Pomocne mogą być również zdjęcia rodziny, mamy w ciąży, czy dziecka jako noworodka.
Wytłumacz dziecku skąd się biorą dzieci – fachowa instrukcja dla rodziców
Jeżeli zupełnie nie wiesz, jak odpowiedzieć dziecku na pytanie „jak się robi dzieci”, możesz skorzystać z podpowiedzi. Przygotowaliśmy dla rodziców gotową odpowiedź na to często nurtujące młode umysły pytanie.
Zacznij od podkreślenia, że cieszy Cię, że dziecko zadaje mądre pytania i powiedz, że „Jest to bardzo dobre pytanie i postaram się Ci wytłumaczyć w sposób łatwy do zrozumienia.”
Dalej możesz kontynuować „Dzieci rodzą się z kobiet, które nazywamy mamami. Kiedy mama i tata bardzo się kochają, to często chcą mieć dziecko. Wtedy tata daje mamie specjalną komórkę nazywaną plemnikiem. Plemniki taty łączą się z jajeczkiem mamy, które znajduje się w jej brzuchu. I w ten sposób powstaje dziecko!”
Opowiadaj dalej, podtrzymując zainteresowanie dziecka i odpowiadaj po drodze na dodatkowe pytania, jeżeli się pojawią. „Dziecko rośnie w brzuchu mamy przez około 9 miesięcy. Mama musi bardzo o nie dbać, zdrowo się odżywiać i unikać niezdrowych nawyków, aby maluszek mógł rosnąć zdrowo. Po tych 9 miesiącach dziecko przychodzi na świat, a mama staje się mamą dwójki, trojga lub nawet więcej dzieci!”
Zakończ podkreślając, że jeżeli dziecko chce wiedzieć coś więcej, zawsze może przyjść do rodzica po odpowiedź. Dodaj, że „miłość, troska i dbanie o zdrowie są bardzo ważne, zarówno dla mamy, jak i dla dzieci.”
Seksualność w różnych kulturach – jak rozmawia się z dziećmi o intymności na całym świecie
Seksualność i prokreacja to tematy, które w różnych krajach i kulturach są traktowane w odmienny sposób. W niektórych społecznościach, takich jak Indie czy Chiny, rozmowy na temat seksu są uważane za tabu i nieodpowiednie, a dzieci są często chronione przed wiedzą na ten temat.
Z kolei w innych krajach, takich jak Szwecja czy Holandia, edukacja seksualna jest powszechna i ma na celu zapewnienie dzieciom i młodzieży wiedzy, która jest kluczowa dla ich zdrowia i bezpieczeństwa.
W Stanach Zjednoczonych, w ostatnich latach niezwykle popularne stało się organizowanie imprez takich jak baby shower czy gender reveal. Baby shower to tradycyjna impreza, która ma na celu obdarowanie matki w ciąży prezentami, natomiast gender reveal to impreza, podczas której rodzice ogłaszają płeć dziecka. W obu przypadkach towarzyszy temu wiele radości i emocji, a dla wielu rodzin jest to sposób na wspólne celebrowanie nadchodzącego dziecka. To także dobry sposób, aby powiedzieć dziecku, że będzie miało rodzeństwo.
Niektóre kultury wierzą, że rozmowy o seksualności i prokreacji powinny być pozostawione dla dorosłych, podczas gdy inne uważają, że jest to wiedza, którą dzieci powinny poznać w młodym wieku. W naszym kręgu kulturowym ważne jest, aby rodzice rozmawiali z dziećmi o seksualności w sposób odpowiedni do ich wieku i poziomu wiedzy, aby zapewnić im odpowiednią edukację i ochronę.
Budowanie otwartej relacji z dzieckiem, która umożliwi mu zadawanie pytań i szukanie odpowiedzi na trudne pytania, jest kluczowe dla zapewnienia dziecku zdrowej i szczęśliwej przyszłości. Dlatego świadomi rodzice powinni być bardziej przygotowani na rozmowę z dzieckiem o seksualności, używając jasnej, zrozumiałej terminologii i rozmawiając o tym temacie w sposób pozytywny i naturalny. Czasami jedna taka rozmowa z dzieckiem może mieć wpływ na jego życie.
Jak rozmawiać ze starszym dzieckiem o seksie bez tabu?
Warto zadbać o to, aby w trakcie dojrzewania dziecko nie wyobrażało sobie samo scenariuszy, a żeby zawsze miało dostęp do rzetelnej wiedzy, czy to od swoich rodziców, czy z fachowej literatury. Odpowiedzi na wiele pytań związanych z seksem, zmieniającym się ciałem czy kulisach powstania nowego życia można znaleźć w internecie, ale gdy dziecko samodzielnie będzie poszukiwało odpowiedzi, może zabłądzić. Jak zatem rozmawiać o seksualności dziewczynki i chłopca? Sprawdź nasze porady!
O czym rozmawiać z dojrzewającą nastolatką?
- Przygotuj córkę na to, że dojrzewanie i odkrywanie swojej seksualności to naturalny proces i nie ma powodu, aby się tego wstydzić.
- Wyjaśnij, że kwestie związane z ciałem i intymnością są prywatne i powinny być traktowane jako takie oraz, że nikt nie może nas zmuszać do wykorzystywania naszego ciała, bez naszej zgody.
- Przekaż praktyczne i sprawdzone informacje o ochronie przed ciążą i chorobami przenoszonymi drogą płciową.
O czym rozmawiać z dojrzewającym nastolatkiem?
- Porozmawiaj z synem o tym, że każdy chłopak dojrzewa w swoim tempie i nie powinien porównywać się z innymi.
- Wyjaśnij, że seks jest aktem miłości i powinien być wykonywany tylko wtedy, gdy dwie osoby są gotowe i tego chcą.
- Udziel wskazówek dotyczących higieny intymnej, antykoncepcji i ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Najczęstsze pytania o dzieci zadawane przez dzieci i jak na nie odpowiadać
Dzieci, zwłaszcza te młodsze w wieku przedszkolnym, są w naturalny sposób bardzo ciekawe świata. Zazwyczaj mają sporo pytań o otaczający je świat i równie często nie odpuszczają ze znalezieniem odpowiedzi, dopóki dorosły dokładnie nie wytłumaczy im co i jak działa, jak funkcjonuje i dlaczego.
Z tego powodu, w głowie dzieci zwłaszcza tych, które spodziewają się rodzeństwa, pojawia się sporo pytań związanych nie tylko z tak palącą sprawą, jak to „skąd się biorą dzieci”, ale także „jak przebiega poród” lub „jak dziecko oddycha w brzuchu mamy” itd.
Ważne jest, aby nie zbywać dziecka i nie karcić go za jego ciekawość, nawet gdy niektóre pytania padające z ust kilkulatka, są dla nas krępujące lub nie wiemy, jak w prosty sposób na nie dziecku odpowiedzieć. Dlatego, poniżej prezentujemy kilka odpowiedzi dla rodziców na często zadawane przez dzieci pytania, w temacie ciąży i porodu.
Dlaczego dziecko nie wychodzi od taty?
Dziecko nie wychodzi od taty, ponieważ rośnie ono w brzuchu mamy. Mama i tata kochają się i to razem powoduje powstanie dziecka. Kiedy dziecko jest gotowe, mama rodzi je przez specjalną dziurkę. Tata jest bardzo ważny dla dziecka, bo wspiera mamę i kocha ją i dziecko już od samego początku.
Jak oddycha dziecko, które znajduje się w brzuchu matki?
Dziecko oddycha w brzuchu matki przez pępowinę. To jak mała rurka, przez którą dziecko dostaje tlen i pożywienie, a jednocześnie usuwa z siebie odpady.
Jak dzidziuś wychodzi z brzucha mamy? Jak dziecko wydostaje się z brzucha?
Dzidziuś wychodzi z brzucha mamy przez specjalną dziurkę, którą nazywamy pochwą. Mama rodzi dziecko poprzez to, że zaczyna mieć skurcze i dziecko wychodzi przez tę dziurkę.
Skąd bierze się jedzenie dla dziecka w brzuchu mamy?
Jedzenie dla dziecka w brzuchu mamy pochodzi z jedzenia, które mama zjada. Kiedy mama zjada jedzenie, to przekształca je w pożywienie dla dziecka i przesyła je przez pępowinę.
Czy każde dziecko rodzi się z brzucha?
Tak, każde dziecko rodzi się z brzucha mamy. Mama rodzi dziecko przez specjalną dziurkę, którą nazywamy pochwą.
Czy każda mama może mieć dziecko?
Nie każda mama może mieć dziecko, ponieważ czasami zdarzają się problemy zdrowotne, które utrudniają zajście w ciążę lub rodzenie dziecka. Istnieją jednak różne metody, które mogą pomóc mamie w tym procesie.
Czy każde dziecko wygląda tak samo po urodzeniu?
Nie, każde dziecko jest inne i wygląda inaczej. Niektóre dzieci rodzą się z ciemnymi włosami, a inne z jasnymi. Niektóre mają ciemne oczy, a inne niebieskie. Każde dziecko jest wyjątkowe!
Czy mama czuje ból, gdy dziecko wychodzi z brzucha?
Tak, mama może czuć ból i skurcze, gdy dziecko wychodzi z brzucha. Ale lekarze i pielęgniarki są z nią i pomagają, żeby było jak najmniej bolesne.
Dorosłych często przeraża myśl o mówieniu prawdy, ale pamiętajmy, że nasze komunikaty, które kierujemy do dzieci już od młodego wieku, budują obraz świata i są fundamentem zaufania. Oszukane dziecko prędzej czy później znajdzie odpowiedź na swoje może nieco krępujące pytanie w innych źródłach, takich jak rówieśnicy, czy Internet.
