Scrolltop arrow icon
CTA background
Darmowa aplikacja do nauki angielskiego: zabawna, bezpieczna i skuteczna
Zainstaluj teraz
App store App store
Share
X share icon
25.10.2023
Time icon 10 min

Dlaczego Twoje dziecko Cię nie słucha? Poznaj przyczyny i popraw Waszą komunikację  

Table of contents

Czy masz czasem wrażenie, że mimo Twoich starań, komunikacja z maluchem nie przebiega tak, jak byś chciał? Nie jesteś sam! Okazuje się, że wielu rodziców boryka się z tym problemem i próbuje znaleźć skuteczne metody na poprawę komunikacji z dziećmi.

Na podstawie przeprowadzonej ankiety wśród rodziców, przygotowaliśmy informacje, które nie tylko pomogą zrozumieć, dlaczego Twoje dziecko Cię nie słucha, ale również zaproponują konkretne, praktyczne rozwiązania, jak w sposób, oparty na miłości i szacunku, zbudować zdrową komunikację z dzieckiem od najmłodszych lat.

W dalszej części artykułu przeanalizujemy różne aspekty tego, co może wpływać na komunikację z dzieckiem. Zastanowimy się, jakie błędy najczęściej popełniamy, jakie są ich konsekwencje i jak je naprawiać. Uzyskaj praktyczne wskazówki i rekomendacje, które pomogą dziecku Cię słyszeć, kiedy zwracasz się do niego z określonym komunikatem. 

Dlaczego dziecko nie słucha rodziców?

Dzieci w różnym wieku mają różne potrzeby i sposoby przetwarzania informacji. Na przykład, małe dzieci często są bardziej zainteresowane eksploracją świata wokół siebie, niż słuchaniem instrukcji. Dla nich, to naturalny etap rozwoju, który pomaga w zdobywaniu nowych umiejętności. Czasem, aby znaleźć równowagę między tym, co znajduje się dookoła, a tym, jakie komunikaty rodziców padają w jego stronę, dziecko musi naprawdę się skupić. A to nie zawsze jest takie łatwe, kiedy wokoło znajduje się tyle bodźców. 

Kolejnym aspektem jest jakość i rodzaj komunikacji pomiędzy rodzicem a dzieckiem. Jeśli komunikacja jest jednostronna, gdzie rodzic tylko wydaje polecenia, dziecko może zacząć je ignorować, traktując je jako formę kontroli, a nie jako wsparcie. Dzieci, które czują się niewysłuchane lub niedoceniane, mogą również „wyłączyć” swoją uwagę jako mechanizm obronny. A przecież my rodzice nie chcemy, aby nasze komunikaty kierowane do dziecka brzmiały jak natrętne bzyczenie komara… 

Nie można też zapomnieć o wpływie stresu i emocji na komunikację. Zarówno dzieci, jak i rodzice, są mniej skłonni do efektywnej komunikacji, gdy są zmęczeni, zestresowani lub przepełnieni emocjami. W takich momentach, nawet dobre intencje mogą być źle zinterpretowane, co prowadzi do braku zrozumienia i posłuszeństwa.

Ostatecznie, brak konsekwencji w zachowaniu rodziców również może wpłynąć na to, jak dzieci ich słuchają. Jeśli rodzic nie jest konsekwentny w swoich oczekiwaniach i konsekwencjach, dziecko może być zdezorientowane i nie wiedzieć, czego się od niego oczekuje.

Jak często rodzice mają problemy z porozumieniem się z dzieckiem? Wyniki przeprowadzonej ankiety pokazały, że większość, bo 56,3% rodziców czasami je miewa. 28% rodziców odpowiedziało, że ich dziecko często nie słucha, a 8,7% rodziców znalazło się w sytuacji, w której dziecko bardzo często ich nie słucha. Zastanówmy się teraz wspólnie, jakie mogą być przyczyny takiego stanu rzeczy. 

Najczęstsze przyczyny, dla których dziecko nie słucha rodziców

Zapytaliśmy rodziców o to, jakie są ich zdaniem najczęstsze przyczyny tego, że dziecko w danym momencie nie reaguje na polecenia. Większość rodziców (35,1%) odpowiedziało, że ich dziecko najczęściej nie słucha, bo jest zainteresowane czymś innym, na przykład dziecko bawi się w najlepsze i ciężko jest mu się od tej zabawy oderwać. Równie duża grupa rodziców (34,1%) za przyczynę problemu uznało chwilowy bunt dziecka i trudności w zapanowaniu nad emocjami. 

Wśród innych odpowiedzi na pytanie o przyczyny tego, że dziecko nie słucha poleceń rodziców, znalazły się: trudności z koncentracją (15,4%) i zmęczenie (14,7%). Tylko mniej niż 1% rodziców zadeklarowało, że ich dziecko zawsze się słucha.

Jak więc widać, przyczyny utrudnionej komunikacji z dzieckiem w danym momencie są różne. Poniżej opisano, dlaczego może dochodzić do takiej sytuacji. 

  1. Dziecko jest zainteresowane czymś innym. Dzieci są ciekawe świata i często chcą eksplorować nowe rzeczy. Gdy są zafascynowane jakąś zabawką, grą, czy aktywnością, mogą nie słuchać rodziców, ponieważ ich uwaga jest skupiona na czymś innym.
  2. Dziecko przechodzi okres buntu. Okres buntu to naturalna faza w rozwoju dziecka, podczas której próbuje ono wypracować swoją niezależność. W tym czasie może ignorować polecenia rodziców, jako sposób na wyrażenie swojej autonomii.
  3. Dziecko jest zmęczone. Zmęczenie może wpływać na zdolność dziecka do skupienia się i przetwarzania informacji. Kiedy dzieci są zmęczone, są mniej podatne na instrukcje i mogą być bardziej drażliwe.
  4. Dziecko ma trudności z koncentracją. Niektóre dzieci mają naturalne trudności z koncentracją i mogą być łatwo rozproszone. W takich przypadkach, zwykłe polecenia mogą nie być dla nich wystarczająco motywujące, aby zwrócić na nie uwagę.
  5. Niewłaściwy ton komunikatu. Jeśli rodzic używa tonu, który jest zbyt surowy lub krytyczny, dziecko może zareagować defensywnie i ignorować polecenia jako mechanizm obronny.
  6. Brak zrozumienia polecenia. Młodsze dzieci, które jeszcze nie rozumieją w pełni języka, mogą po prostu nie rozumieć, czego się od nich się oczekuje. W takich przypadkach, niesłuchanie może być wynikiem niezrozumienia, a nie nieposłuszeństwa.
  7. Konflikt z rodzeństwem lub rówieśnikami. Stres wynikający z konfliktów z rodzeństwem czy rówieśnikami może wpływać na zachowanie dziecka. W takiej sytuacji, niesłuchanie może być formą unikania dodatkowego stresu.
  8. Nadmiar bodźców. W środowisku z nadmiarem informacji i bodźców (np. głośna muzyka, telewizor, inne dzieci), dziecko może mieć trudności z wyłapaniem i przetworzeniem komunikatów od rodziców. W takich okolicznościach, niesłuchanie może być nieintencjonalne.
  9. Dziecko ma fizyczne problemy ze słyszeniem. Czasami przyczyna niesłuchania może być bardziej poważna i wynikać z problemów ze słyszeniem. Jeśli zauważysz, że Twoje dziecko nie reaguje na dźwięki, które powinny przyciągnąć jego uwagę, lub ma trudności z rozumieniem mowy nawet w spokojnym otoczeniu, warto udać się do specjalisty ds. audiologii lub laryngologa. Problemy ze słyszeniem mogą wpływać na rozwój mowy i komunikacji, a wczesna interwencja jest kluczowa dla efektywnego leczenia.

Co robić jako rodzic, gdy dziecko nie słucha poleceń?

Poprosiliśmy rodziców, którzy miewają problemy z efektywną komunikacją z własnymi dziećmi o wskazanie, jakie konkretne działania podejmują, gdy dziecko ich nie słucha. Zdecydowana większość rodziców (69,7%) odpowiedziała, że rozmawia z dzieckiem o problemie w spokojnym otoczeniu i sprzyjających ku temu warunkach. 17% rodziców przyznało natomiast, że stosuje metodę pozytywnej dyscypliny.

7,3% rodziców wskazało, że czeka na poprawę zachowania dziecka, a 5,3% odpowiedziało, że w takiej sytuacji, jeżeli zdarza się nagminnie – stosuje metodę karania. Mniej niż 1% rodziców przyznało, że czasami krzyczy na dziecko, jeżeli emocje przejmują górę w danej sytuacji. Później jednak pozostaje poczucie winy, ze w złości powiedzieliśmy sobie coś, czego wcale nie chcieliśmy. 

Gdy dziecko nie słucha, warto zamienić tryb rozkazujący na bezpieczną komunikację dostosowaną do sytuacji, w której akurat się znajdujecie. Co można robić, aby komunikować się lepiej, gdy dziecko nie słucha poleceń rodziców? 

  1. Zrozumieć przyczynę. Pierwszym krokiem jest zrozumienie, dlaczego dziecko nie słucha. Czy jest zmęczone, czy może jest w okresie buntu? Jeśli Twoje dziecko nie chce jeść obiadu, zamiast podnosić głos, spróbuj zrozumieć, czy może jest zmęczone po całym dniu w przedszkolu. Wtedy, zamiast wymuszać, zaproponuj krótką drzemkę przed posiłkiem.
  2. Ustalić priorytety. Nie wszystkie bitwy są warte walki. Wybierz, które zasady są najważniejsze i skup się na nich. Jeśli Twoje dziecko nie chce sprzątać zabawek, ale zawsze myje ręce przed jedzeniem, może warto na razie zignorować bałagan w pokoju i pochwalić je za dbanie o higienę.
  3. Być konsekwentnym. Konsekwencja w zachowaniu i w wymaganiach to klucz do skutecznej komunikacji z dzieckiem. Jeśli ustaliliście, że po godzinie zabawy przychodzi czas na odrabianie lekcji, nie rób wyjątków bez ważnego powodu.
  4. Używać jasnych i zrozumiałych komunikatów. Upewnij się, że Twoje instrukcje są jasne i zrozumiałe dla dziecka. Zamiast mówić „bądź grzeczny”, powiedz konkretnie co masz na myśli, np. „nie krzycz w sklepie”.
  5. Zastosować pozytywne wzmacnianie. Pozytywne wzmacnianie, jak pochwała czy nagrody, może być bardziej skuteczne niż kary. Jeżeli Twoje dziecko zaczyna słuchać i sprząta po sobie, daj mu dodatkowe 10 minut zabawy lub inną drobną nagrodę.
  6. Działać na poziomie dziecka. Czasami warto dosłownie zejść na poziom dziecka, aby nawiązać lepszy kontakt wzrokowy i emocjonalny. Kucnij, aby rozmawiać z dzieckiem twarzą w twarz, zamiast wydawać polecenia z pozycji dorosłego.
  7. Wspólnie znajdować rozwiązania. Zachęć dziecko do myślenia o konsekwencjach i do proponowania własnych rozwiązań. Jeśli dziecko nie chce jeść warzyw, zapytaj je, jakie warzywa by chciało jeść, i zaproponuj, żebyście razem wybrali coś w sklepie.
  8. Nie ignorować możliwości problemów zdrowotnych. Jeżeli zauważysz, że Twoje dziecko systematycznie nie słucha i masz podejrzenia co do jego zdrowia, skonsultuj się ze specjalistą. Jeżeli Twoje dziecko nie reaguje na bardzo głośne dźwięki, warto udać się do audiologa.

Jak uczyć dziecko skutecznej komunikacji? 

Zdrowa i wartościowa komunikacja z dzieckiem to klucz do zbudowania trwałej i pozytywnej relacji, która w dłuższej perspektywie może zapobiec problemom z brakiem posłuszeństwa i zrozumienia. Pierwszym krokiem jest aktywne słuchanie. Gdy dziecko opowiada o swoim dniu, nie wystarczy tylko kiwać głową – zadawaj pytania i komentuj, aby pokazać, że opowieść dziecka jest dla Ciebie ważna.

Empatia również jest kluczowa. Na przykład, jeśli dziecko ma problem z dogadywaniem się z rówieśnikami, zamiast bagatelizować sytuację, lepiej jest okazać troskę i zapytać, jak możesz pomóc dziecku uporać się z trudną dla niego sytuacją. Ucz uczciwości i otwartości; jeśli zauważysz, że dziecko coś ukrywa, zamiast przechodzić do konfrontacji, wyjaśnij, że w waszej rodzinie ceni się uczciwość.

Warto też wspólnie z dzieckiem rozwiązywać problemy. Na przykład, gdy ma ono trudności z zadaniem domowym, zamiast od razu podawać rozwiązanie, spróbujcie razem do niego dojść. Daj dziecku również pewien wybór i poczucie kontroli w codziennych sytuacjach, wprowadzaj konsekwencje zamiast kar, i nie zapomnij o pozytywnym wzmacnianiu dobrych zachowań. Poznaj więcej sposobów na skuteczną i pozytywną komunikację z dzieckiem, a także odpowiedzi na pytanie, co robić, gdy dziecko nie słucha.

 

Czy ten artykuł był pomocny? 

4.3/5

Leave a comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Ta strona jest chroniona przez reCAPTCHA i obowiązują Zasady ochrony prywatności Google i Warunki korzystania z usługi

Redactor's choice
Wychowanie dziecka
You might also like
Novakid dla rodziców
Choose a language
Down arrow icon
Argentina Brazil Chile Czech Republic Denmark Finland France Germany Global English Global العربية Greece Hungary India Indonesia Israel Italy Japan Malaysia Netherlands Norway Poland Portugal Romania Russia Slovakia South Korea Spain Sweden Turkey
Cookie icon
Używamy plików cookie, aby poprawić komfort korzystania z naszej witryny. Korzystając z naszej strony internetowej wyrażasz zgodę na zapisywanie plików cookies w Twojej przeglądarce.