6 min Jak wybierać bezpieczne zabawki dla dziecka? Poradnik dla rodziców
Żyjemy w czasach, w których niemalże wszystko jest na wyciągnięcie ręki, głównie przedmioty na sklepowych półkach, w tym również zabawki dla dzieci. Niech zgłosi się choć jeden rodzic, który zabierając pociechę do sklepu z zabawkami, nie usłyszał „Mamo, kup mi!”, „Chcę to!”, „Tato, ale jeszcze jedną zabawkę mi kup”. Wybór zabawek w sklepach jest tak duży, że czasem trudno się połapać, czym jedna zabawka różni się od innej. Często też ceny zabawek są bardzo różne, od wyjątkowo tanich, do zawrotnie drogich. Co wpływa na takie dysproporcje? Zazwyczaj jakość tych zabawek dla dzieci i to, czy te zabawki są bezpieczne dla Twojego dziecka.
W tym artykule Novakid zastanawia się, jakie zabawki są bezpieczne dla dzieci, co należy sprawdzić przez zakupem zabawki, o którą prosi dziecko oraz na co zwracać szczególną uwagę, tak aby maluch w trakcie zabawy nie zrobił sobie krzywdy. Sprawdzamy obowiązujące przepisy i normy dotyczące bezpieczeństwa zabawek dla dzieci i polecamy rozwojowe zabawki dopasowane do określonej grupy wiekowej. Informacje w tym artykule skonsultowaliśmy z lekarzem pediatrii.
Warto zwracać uwagę na to, co kupujemy naszym dzieciom. Wybierając zabawkę, zwłaszcza w sklepie internetowym, zawsze stawiajmy na świadomy wybór, a nie impulsywny zakup.
Jak wybrać bezpieczne zabawki dostosowane do wieku dziecka?
Wielu rodziców zadaje sobie pytanie czym są bezpieczne zabawki dla dzieci. Grzechotki, klocki, lale, autka – dziecko zazwyczaj bawi się nimi codziennie, dlatego tak ważne jest, aby były bezpieczne. Warto zawsze dokładnie sprawdzać zarówno zabawki do kąpieli, jak i klocki czy lalki. Zanim coś kupisz, dobrze to obejrzyj.
Zabawki często są podzielone na kategorie wiekowe ze względu na bezpieczeństwo. Kategorie wiekowe to wytyczne, które odzwierciedlają bezpieczeństwo danej zabawki w oparciu o następujące kryteria:
- ryzyko zakrztuszenia się lub niebezpieczeństwa podczas samodzielnej zabawy,
- umiejętności fizyczne potrzebne dziecku do zabawy daną zabawką,
- czy i jak dobrze dziecko zrozumiało, jak korzystać z zabawki,
- zainteresowania, potrzeby i umiejętności na różnych etapach rozwoju dziecka.
Mając te czynniki na uwadze, zawsze należy wybierać zabawki odpowiednie do wieku i możliwości dziecka. Lekarka pediatrii mówi:
„Wybieraj zabawki wykonane z naturalnych materiałów, takich jak bawełna, wełna i niepowlekane drewno. Unikaj starych drewnianych zabawek z łuszczącą się farbą, zwłaszcza, że taka farba może zawierać ołów. Sprawdź, czy zabawki z tkaniny można prać. Wybierz zabawki oznaczone jako „bez ftalanów”, „bez PCW” i „bez bisfenolu A”.
Wybierz nietokstczne farby, kredki, flamastry i inne materiały artystyczne oraz zawsze kupuj dołączony sprzęt ochronny, taki jak np. kask rowerowy.”
Generalnie, bezpieczne dla dzieci zabawki to takie, które są dostosowane do wieku umiejętności dziecka. Zabawka nie może zawierać małych elementów, które maluch może połknąć, włożyć sobie do nosa czy ucha. Wszystkie części zabawki muszą być na trwałe do niej przymocowane, co oznacza, że przykładowo oczko czy nosek misia nie mogą być łatwe do wyjęcia. Nieprecyzyjne wykończenie takie jak ostre krawędzie, luźne nitki czy słabe szwy dyskwalifikują dany produkt do użytku przez dziecko.
Poniżej prezentujemy kilka propozycji bezpiecznych zabawek dla dzieci w różnym wieku.
Bezpieczne gry dla dzieci
- Dobble Kids (4+) – to szybka gra obserwacyjna, w której gracze muszą odnaleźć identyczne symbole na kartach. Gra jest łatwa do opanowania, ma niski poziom skomplikowania, a także posiada elementy edukacyjne. Karty do gry są wygodne i kolorowe, a druk na nich jest bezpieczny dla najmłodszych dzieci.
- Dixit (7+) – to gra planszowo-karciana, w której gracze tworzą opowieści i próbują odgadnąć, którą kartę wybrał obecny „opowiadacz”. Gra rozwija kreatywność i wyobraźnię, a także uczy dzieci komunikacji i empatii. Jest solidnie wykonana i bezpieczna do użytku przez dzieci.
- Scrabble Junior (10+) – to wersja popularnej gry słownej dla dzieci w wieku 5-8 lat. Zawiera ona planszę oraz specjalne klocki z obrazkami, co ułatwia rozgrywkę. Gra pomaga w rozwijaniu umiejętności językowych oraz myślenia strategicznego. Uwaga na drobne elementy literek: podczas rozgrywki warto nadzorować najmłodsze dzieci, czy klocki z literkami nie „pakują” się do dziecięcej buzi.
- Kolejka (10+) – to gra planszowa, w której gracze wcielają się w rolę kupujących w sklepie, starających się zebrać wszystkie potrzebne produkty, przy czym na ich drodze stoją kolejki i braki w zaopatrzeniu. Gra uczy dzieci cierpliwości, planowania i myślenia strategicznego. Gra jest bezpieczna i wykonana solidnie, dzięki czemu posłuży całej rodzinie na wiele rozgrywek.
Bezpieczne zabawki do kąpieli
- Kaczuszka do kąpieli (0+) – jest to klasyczna zabawka, która pływa na wodzie i zwykle wykonana jest z miękkiego i bezpiecznego, gumowego materiału. Aby używać kaczuszki do kąpieli, wystarczy ją umieścić w wodzie i pozwolić dziecku na swobodną zabawę nią. Zaletą tej zabawki jest to, że jest łatwa do czyszczenia i nie ma ostrych krawędzi, co minimalizuje ryzyko skaleczenia. Warto jednak sprawdzić, czy guma z której wykonano kaczuszkę jest bezpieczna dla dziecka.
- Miękkie klocki do kąpieli (0+)– można je łatwo układać i budować różne konstrukcje na ścianie lub wannie podczas kąpieli. Aby użyć klocków, wystarczy wrzucić dziecku kilka sztuk do kąpieli i pozwolić na swobodną zabawę z nimi. Zaletą dużych, miękkich klocków jest to, że są bezpieczne dla niemowlaków, dziecko nie skaleczy się nimi i nie udławi.
Bezpieczne zabawki dla najmłodszych dzieci (0+)
- Interaktywny dywanik (0+) – to specjalna mata dla najmłodszych, która może mieć różne kształty, kolory i tekstury, a niektóre z nich wydają dźwięki lub mają wmontowane zabawki. Aby użyć interaktywnego dywanika, wystarczy położyć go na podłodze i pozwolić dziecku na swobodną zabawę na nim. Zaletą interaktywnych dywaników jest to, że są bezpieczne dla niemowlaków, ponieważ nie mają ostrych krawędzi i dostarczają dziecku wiele bodźców sensorycznych jednocześnie. Podczas zabawy rodzic powinien zwracać uwagę, aby dziecko nie próbowało zjeść jakichkolwiek części maty.
- Gryzak (0+) – to bezpieczna zabawka, która pomoże dziecku przetrwać nieprzyjemny proces ząbkowania. Gryzak jest zwykle wykonany z miękkiego materiału i ma kształt, który dziecko może łatwo chwycić i wkładać do ust. Rodzic powinien sprawdzić, czy gryzak jest wykonany z bezpiecznego materiału, który nie jest trujący dla dziecka i czy nie ma ostrych krawędzi, które mogą zranić dziecko.
- Tablica sensoryczna (0+) – to zabawka, która pomaga rozwijać zmysły dziecka poprzez eksplorację różnych faktur i dźwięków. Tablica sensoryczna może mieć różne elementy, takie jak guziki, koraliki, miękkie materiały, itp. Rodzic powinien upewnić się, że zabawka nie ma małych elementów, które dziecko może łatwo połknąć, że elementów nie da się łatwo wymontować z tablicy, oraz że całość jest wykonana z bezpiecznych materiałów.
- Miękkie książeczki (0+) – są to specjalne książeczki dla niemowlaków, które są wykonane z miękkiego i bezpiecznego materiału, a ich strony zwykle zawierają jasne kolory i różne faktury. Miękkie książeczki są bezpieczne i łatwe do chwytania przez małe rączki.
Jak czytać zasady bezpieczeństwa dla dzieci na zabawkach?
Konsumenci, czyli w praktyce rodzice kupujący dzieciom zabawki, powinni znać obowiązujące normy dotyczące bezpieczeństwa zabawek dla dzieci w Europie i w Polsce.
W Europie, obowiązujące normy dotyczące bezpieczeństwa zabawek dla dzieci to głównie Dyrektywa Bezpieczeństwa Zabawek (2009/48/WE), która określa minimalne wymagania, jakie muszą spełniać zabawki, aby być dopuszczone do obrotu w Unii Europejskiej. Dyrektywa ta precyzuje, jakie zagrożenia mogą wystąpić w związku z użytkowaniem zabawek, jakie testy muszą być przeprowadzone i jakie etykiety i instrukcje muszą być umieszczone na opakowaniach.
W Polsce, normy dotyczące bezpieczeństwa zabawek dla dzieci są zawarte w Polskiej Normie PN-EN 71-1:2014-06. Norma ta określa wymagania dotyczące ogólnego bezpieczeństwa zabawek oraz zawiera szczegółowe instrukcje dotyczące badań i testów, które muszą być przeprowadzone, aby zabawki były bezpieczne dla dzieci. Ponadto, w Polsce istnieje także obowiązujący system oceny zgodności, który zapewnia, że zabawki spełniające wymagania norm są bezpieczne dla dzieci. System ten obejmuje m.in. certyfikację, ocenę dokumentacji technicznej oraz przeprowadzenie badań i testów w akredytowanych laboratoriach.
W celu potwierdzenia zgodności zabawek z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa, producenci muszą uzyskać odpowiednie certyfikaty, atesty i oznaczenia. W Europie, najważniejszym oznaczeniem jest oznaczenie CE (Conformité Européenne), które oznacza, że dana zabawka spełnia wymagania zawarte w Dyrektywie Bezpieczeństwa Zabawek i została dopuszczona do obrotu na terenie Unii Europejskiej.
Dodatkowo, w Polsce istnieją specjalne atesty, np. Atest PZH (Państwowego Zakładu Higieny), który potwierdza, że dana zabawka jest bezpieczna dla zdrowia dzieci i nie zawiera szkodliwych substancji chemicznych.
Warto zauważyć, że oznaczenie CE i certyfikat zgodności są wymagane w całej Unii Europejskiej, natomiast atesty krajowe są specyficzne dla każdego kraju. Jednakże, aby zapewnić bezpieczeństwo dzieci, producenci powinni dążyć do uzyskania jak największej liczby atestów i certyfikatów, które potwierdzą zgodność ich zabawek z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa.
Bezpieczne zabawki – rekomendacje Instytutu Matki i Dziecka
Jednym z obszarów działalności Instytutu Matki i Dziecka jest rekomendowanie rodzicom bezpiecznych produktów, w tym zabawek dla dzieci, poprzez specjalne oznaczenia.
Nie ma jednej konkretnej listy zabawek rekomendowanych przez Instytut Matki i Dziecka, jednak ogólne zalecenia Instytutu opierają się na wybieraniu zabawek wykonanych z bezpiecznych materiałów, np. drewniane zabawki, które nie zawierają szkodliwych substancji chemicznych i nie łamią ogólnych zasad bezpieczeństwa.
Zabawki powinny być zawsze dostosowane do wieku dziecka i jego zdolności rozwojowych, a także pobudzać wyobraźnię i rozwijać kreatywność. Eksperci polecają także zabawki, które wymagają interakcji z innymi dziećmi lub z rodzicami, ponieważ pozytywnie wpływają na rozwój społeczny i emocjonalny dziecka.
Instytut Matki i Dziecka zaleca także wybieranie zabawek edukacyjnych, takich jak puzzle, gry planszowe, klocki, książki czy zabawki do nauki alfabetu i liczenia. Takie zabawki pomagają w rozwijaniu kreatywności i poznawaniu nowych umiejętności, co jest ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka.
Uwaga na niebezpieczne zabawki – na co uważać, aby dziecku nie stała się krzywda?
Oto kilka wskazówek dla rodziców, aby uniknąć niebezpiecznych zabawek i zapewnić bezpieczeństwo swojemu dziecku. Zabawki dla małych dzieci powinny być zawsze przed zabawą sprawdzone przez rodziców, a w przypadku najmłodszych dzieci, rodzice powinni być w pobliżu, gdy maluch zaczyna się sam bawić nową zabawką.
- Przeczytaj etykietę i instrukcje. Upewnij się, że zabawka jest odpowiednia dla wieku i umiejętności twojego dziecka. Usuń elementy opakowania, takie jak plastik czy sznurki, które mogłyby obwinąć się wokół szyi dziecka.
- Wybieraj tylko zabawki zgodne z wymaganiami bezpieczeństwa. Poszukaj oznaczenia CE i certyfikatów potwierdzających zgodność z normami bezpieczeństwa.
- Zwróć uwagę na rozmiar i kształt zabawki. Upewnij się, że nie jest zbyt mała, nie posiada małych elementów, ani nie ma ostrych krawędzi, aby dziecko nie mogło ich połknąć lub zranić się zabawką.
- Unikaj zabawek z częściami łatwo odrywającymi się. Mogą one stanowić zagrożenie zadławienia lub połknięcia. Niektóre zaawansowane zabawki, mimo dobrej jakości wykonania, takie jak np. klocki LEGO® Technic nadają się tylko dla starszych dzieci, ponieważ ze względu na dużą liczbę małych, ruchomych części mogą się okazać niebezpieczne dla najmłodszych.
- Wybieraj zabawki wykonane z bezpiecznych materiałów. Unikaj zabawek z toksycznymi farbami, dodatkiem środków chemicznych, metali lub substancji niewiadomego pochodzenia.
- Zwróć uwagę na siłę magnesów. Magnesy w zabawkach mogą być niebezpieczne dla dzieci, jeśli są połknięte lub łączone z innymi metalowymi przedmiotami.
- Ostrzegaj dziecko przed niebezpiecznymi zabawkami. Naucz je, jakie zabawki są bezpieczne, a jakie mogą stanowić zagrożenie. Pokazuj jak prawidłowo grać w daną grę, do czego służy każda zabawka i jak używać zabawki bezpiecznie.
- Regularnie sprawdzaj i naprawiaj zabawki. Zabawki mogą ulegać zużyciu i uszkodzeniom, wynikającym z częstego używania, a to może prowadzić do niebezpieczeństwa. Przeprowadzaj regularne kontrole i naprawiaj uszkodzenia, aby zagwarantować dziecku bezpieczeństwo podczas zabawy.
Zdaniem lekarzy pediatrów, wielu niebezpieczeństw podczas zabawy można świadomie uniknąć. Rodzice powinni zwracać szczególną uwagę na:
- Ostre krawędzie i ostre końce. Zabawki dla starszych dzieci mogą mieć ostre końce lub krawędzie, które mogą zranić małe dziecko. Unikaj zabawek wykonanych z cienkiego plastiku, który łatwo pęka. Unikaj także zabawek z metalowymi częściami dla niemowląt i małych dzieci.
- Małe zabawki i zabawki z małymi częściami. Zapobieganie zadławieniu u dzieci w wieku 3 lat i młodszych jest najważniejsze. Miękkie zabawki dla dzieci powinny być na tyle duże, aby nie mogły zostać połknięte, nawet jeśli są spłaszczone. Sprawdź miękkie zabawki pod kątem oczu, nosów i części, które mogą spaść. Trzymaj małe zabawki i zabawki z małymi częściami poza zasięgiem małych dzieci.
- Głośne dźwięki. Zabawki, które wydają przenikliwy lub głośny dźwięk, takie jak zabawkowe pistolety, mogą uszkodzić słuch dziecka. Przeczytaj etykiety ostrzegawcze, jak bezpiecznie z nich korzystać. Wypróbuj zabawki w sklepie, aby zobaczyć, jak głośne są.
- Sznury i sznurki. Zabawki ze sznurkami mogą być szkodliwe dla niemowląt i bardzo małych dzieci. Można je przypadkowo owinąć wokół szyi dziecka. Nigdy nie wieszaj zabawek ze sznurkami, sznurkami lub wstążkami w łóżeczkach lub kojcach.
- Zabawki, które latają lub strzelają przedmiotami. Mogą poważnie uszkodzić oczy. Strzały używane przez dzieci powinny mieć miękkie groty korkowe lub gumowe. Poproś dziecko, aby nosiło okulary ochronne, jeśli pozwalasz mu używać zabawek, które strzelają przedmiotami.
- Zabawki elektryczne . Kupuj tylko zabawki oznaczone „UL Approved” (Underwriters Laboratories). Zabawki, które są podgrzewane, są odpowiednie dla dzieci powyżej 8 roku życia, jeśli są używane z dorosłymi. Nie naprawiaj ani nie twórz własnych zabawek elektrycznych. Upewnij się, że zabawki na baterie mają pokrywę, która zamyka się za pomocą śrub, aby utrzymać baterie wewnątrz zabawki.
- Zabawki z magnesami. Jeśli magnesy odpadną, a dziecko połknie dwa lub więcej magnesów, mogą się one skleić w ciele dziecka. Może to spowodować obrażenia lub śmierć. Małe dzieci nie powinny bawić się zabawkami z magnesami. Jeśli starsze dzieci bawią się zabawkami z magnesami, ostrzeż je, aby nie wkładały magnesów do buzi.
Pamiętaj, że najlepszym sposobem ochrony dziecka jest obserwowanie go podczas zabawy!
Gdzie kupować bezpieczne zabawki ?
W Polsce można kupić bezpieczne zabawki w różnych sklepach stacjonarnych oraz internetowych. Poniżej znajdziesz kilka sprawdzonych źródeł:
- Smyk – to sieć stacjonarnych sklepów z zabawkami, w których można znaleźć wiele bezpiecznych i certyfikowanych produktów dla dzieci.
- Toys’R’Us – to sklep z zabawkami, który oferuje szeroki wybór zabawek bezpiecznych dla dzieci, a także certyfikowane produkty znanych marek.
- Empik – to sklep internetowy oraz sieć sklepów stacjonarnych przede wszystkim z książkami i legalną muzyką, ale także szerokim asortymentem zabawek edukacyjnych i kreatywnych dla dzieci.
- Allegro – to popularny portal aukcyjny, na którym można znaleźć wiele ofert bezpiecznych zabawek od sprawdzonych sprzedawców.
- Lokalni przedsiębiorcy – warto również wspierać lokalnych producentów i sklepy, którzy oferują ręcznie robione, unikalne, ekologiczne i bezpieczne zabawki dla dzieci.
- Sklep Woobiboo – to sklep internetowy oferujący szeroki wybór bezpiecznych i ekologicznych zabawek dla dzieci, w tym również takich, które są produkowane przez polskich producentów.
Wszystkie wymienione powyżej sklepy oferują certyfikowane i bezpieczne zabawki dla dzieci, jednak zawsze warto sprawdzić opinie i przeczytać instrukcje, aby mieć pewność, że produkt jest w pełni bezpieczny dla naszego dziecka.
FAQ – Najczęstsze pytania rodziców dotyczące zabawek
Co to znaczy, że zabawka jest bezpieczna dla dziecka?
Bezpieczne zabawki dla dzieci to takie, które zostały wykonane z trwałych i odpornych na uszkodzenia materiałów. Dodatkowo, nie zawierają szkodliwych substancji, a farby użyte do ich pomalowania są nietoksyczne i niełuszczące się.
Z jakiego materiału powinna być wykonana bezpieczna zabawka dla dziecka?
Bezpieczna zabawka powinna być wykonana z materiałów trwałych i odpornych na uszkodzenia. Nie powinny zawierać substancji szkodliwych dla zdrowia dziecka, takich jak ftalany, chrom lub ołów, ani nie powinny wydzielać takich substancji.
Jak sprawdzić, czy zabawka nie zawiera toksycznej substancji?
W przypadku niektórych zabawek, należy sprawdzić etykietę i skład. Trudniej jest to zrobić z zabawkami z miękkiego plastiku, które mogą zawierać np. ftalany – substancje rakotwórcze.
Czy każda zabawka musi mieć instrukcję używania?
Nie każda zabawka musi mieć instrukcję. Instrukcja jest konieczna, jeśli zawiera informacje o warunkach bezpiecznego użytkowania zabawki.
Jak muszą być zabezpieczone baterie w bezpiecznej zabawce?
Baterie powinny być tak umieszczone, by dziecku nie udało się ich samodzielnie wyjąć. Śrubki mocujące klapkę muszą być schowane w głębokich rowkach.
Jaka długa może być linka do ciągnięcia w zabawce?
Długość linki w zabawkach dla dzieci do 3. roku życia, a zwłaszcza niemowlaków, nie może przekraczać 22 centymetrów.
Czy grające zabawki mogą być zbyt głośne?
Tak, i wykazała to kontrola Państwowej Inspekcji Handlowej. Zwracaj uwagę na poziom głośności zabawek.
Jak powinny być oznakowane bezpieczne zabawki?
Na każdej bezpiecznej zabawce powinny być: symbol CE, nazwa i adres producenta, informacja o wieku dziecka, dla którego zabawka jest przeznaczona, oraz o przyczynach ograniczeń wiekowych.
