„Have” i „have got” – różnice

Have po angielsku oznacza „mieć”. Używamy go, kiedy mówimy, że coś mamy, posiadamy lub coś nam przynależy. Jest to proste słowo, które można stosować w różnych sytuacjach. Na przykład:

• I have a dog. – Mam psa.
• You have a new book. – Masz nową książkę.
• We have a car. – Mamy samochód.

Have używamy w różnych czasach gramatycznych, co oznacza, że możemy powiedzieć, co mieliśmy w przeszłości albo co będziemy mieć w przyszłości. Na przykład:

• I had a good day yesterday. – Wczoraj miałem dobry dzień.
• I will have a test tomorrow. – Jutro będę miał test.

Dzięki temu możemy powiedzieć, kiedy coś posiadaliśmy lub kiedy będziemy coś posiadać w przyszłości!

To jednak nie wszystko, o czym należy tutaj pamiętać. Czasownik „have” może bowiem przejmować rolę innych czasowników. Przykłady: 

1. Let’s have breakfast. (Zjedzmy śniadanie.)
2. I’ll have a bath in the evening. (Wezmę kąpiel wieczorem.)

I have got to po polsku „ja mam”. Konstrukcję z have got często stosuje się w codziennych rozmowach – szczególnie w języku mówionym. Jest ona popularna w Wielkiej Brytanii, ale rzadziej używana w Stanach Zjednoczonych. Konstrukcję tę stosujemy, aby podkreślić, że posiadamy coś właśnie teraz. Na przykład: 

• I have got a bike. – Mam rower.
• She has got long hair. – Ona ma długie włosy.
• They have got a big garden. – Oni mają duży ogród.

Pamiętajmy jednak, że have got używane jest tylko w czasie teraźniejszym (Present Simple). Nie używamy go, mówiąc o przeszłości czy przyszłości. Nie możemy powiedzieć „I had got” czy „I will have got”.

W teorii have i have got oznaczają to samo, ale jest tutaj kilka istotnych różnic:

1. Czas gramatyczny – have możemy stosować we wszystkich czasach gramatycznych (przeszłym, teraźniejszym i przyszłym), podczas gdy have got używamy tylko w teraźniejszym.
2. Styl języka – have got jest często używane w języku mówionym, a have raczej wykorzystujemy w sytuacjach formalnych oraz języku pisanym. 

Przykłady:

• I had a delicious lunch. – Miałem pyszny lunch. (czas przeszły, więc nie używamy have got)
• They have got two dogs. – Mają dwa psy. (czas teraźniejszy)

Dlaczego trzeba uważać na „have got”?

Pamiętajmy, że czasownik have got można stosować tylko w teraźniejszości. Dlatego mówiąc o przeszłości lub przyszłości, używamy samego have. Na przykład:

• I had a beautiful dream. – Miałem piękny sen.
• I will have an exam next week. – Będę miał egzamin w przyszłym tygodniu.

Wynika to z tego, że słówko got jest formą nieregularnego czasownika get. W połączeniu ze słowem had powstałaby konstrukcja, która całkowicie zmieniłaby sens takiego zdania.

Czy „have” łączy się z -ing?

Tak, ale tylko wtedy, kiedy opisujemy, że coś się dzieje właśnie teraz. Na przykład:

• They are having a party. – Oni teraz mają imprezę.
• I am having a snack. – Jem teraz przekąskę.

Kiedy have oznacza jakąś czynność (np. jedzenie), możemy użyć formy z -ing. Jednak nie możemy wtedy stosować have got. Powiemy „They are having a party”, ale nigdy „They are having got a party”.

Czym jest „have to” i czym różni się od „have got”?

Have to oznacza „musieć” – czyli sytuację, w której coś jest konieczne. Jest podobne do must, ale częściej używane w mowie codziennej. Na przykład:

• I have to do my homework. – Muszę odrobić pracę domową.
• You have to wear a helmet. – Musisz nosić kask.

Natomiast have got, jak już wspomnieliśmy, oznacza „mieć” w sensie posiadania. Możemy powiedzieć:

• I have got a new book. – Mam nową książkę.
• You have got a dog. – Ty masz psa.

Warto jednak pamiętać, że w znaczeniu „musieć” w brytyjskim angielskim możemy również powiedzieć have got to. Na przykład:

• I have got to go now. – Muszę już iść.

Jest to jednak rozwiązanie nieco bardziej potoczne. 

Oto kilka przykładowych zdań, które pomogą nam zrozumieć różnice:

1. I have a lot of homework today. – Mam dużo pracy domowej dzisiaj.
2. She has got a cute puppy. – Ona ma słodkiego szczeniaka.
3. We have to leave early tomorrow. – Musimy wyjechać wcześnie jutro.
4. They are having fun at the playground. – Oni bawią się na placu zabaw.

Co znaczy „gotta”?

Gotta to skrócona forma have got to, która oznacza „musieć” lub „muszę”. Jest to wyrażenie potoczne, najczęściej spotykane w mowie amerykańskiej. Używamy go, aby powiedzieć, że coś jest pilne lub konieczne. Na przykład:

• I gotta go. – Muszę iść.
• You gotta try this! – Musisz tego spróbować!

Pamiętaj, że gotta nie jest używane w formalnym języku pisanym – lepiej zastąpić je wtedy właściwszą formą, czyli have to.

Kiedy używamy have got, a kiedy has got? Cóż, wszystko zależy od konkretnych sytuacji. W  twierdzeniach dodajemy got po formie have lub has (tylko dla trzeciej osoby liczby pojedynczej: he, she, it).

• I have got a pen. – Mam długopis.
• He has got a new bike. – On ma nowy rower.
• They have got a pet rabbit. – Oni mają królika.

Aby utworzyć przeczenie z have got, dodajemy słówko not po have lub has.

• I have not got (haven’t got) any homework. – Nie mam żadnej pracy domowej.
• He has not got (hasn’t got) a car. – On nie ma samochodu.
• We have not got (haven’t got) enough time. – Nie mamy wystarczająco dużo czasu.

W mowie potocznej często stosujemy skróty: haven’t got i hasn’t got, co brzmi naturalniej.

Aby utworzyć pytanie, zamieniamy miejscami have/has z podmiotem (czyli osobą, o której mówimy).

• Have you got a pencil? – Czy masz ołówek?
• Has she got a dog? – Czy ona ma psa?
• Have they got any friends here? – Czy oni mają tutaj przyjaciół?

Jeśli używamy do/does wtedy nie możemy użyć konstrukcji z got.

• Does she have got a new dress?

W pytaniach możemy odpowiedzieć krótko:

• Yes, I have. / No, I haven’t.
• Yes, she has. / No, she hasn’t.

W twierdzeniach używamy have lub has dla trzeciej osoby liczby pojedynczej.

• I have a brother. – Mam brata.
• She has a cat. – Ona ma kota.
• They have a new house. – Oni mają nowy dom.

Aby utworzyć przeczenie, dodajemy słówko not po czasowniku pomocniczym do lub does (dla trzeciej osoby liczby pojedynczej).

• I do not have (don’t have) any money. – Nie mam pieniędzy.
• He does not have (doesn’t have) a computer. – On nie ma komputera.
• We do not have (don’t have) school tomorrow. – Nie mamy jutro szkoły.

Aby utworzyć pytanie, zaczynamy zdanie od do lub does (dla trzeciej osoby liczby pojedynczej), a następnie dodajemy have.

• Do you have a pet? – Czy masz zwierzątko?
• Does she have a bike? – Czy ona ma rower?
• Do they have any questions? – Czy oni mają jakieś pytania?

Czasowniki have i have got występują w wielu popularnych idiomach. Oto niektóre z nich:

1. Have a good time – Dobrze się bawić.

• We’re having a good time at the party. – Dobrze się bawimy na imprezie.

2. Have a look – Spojrzeć, rzucić okiem.

• Can you have a look at this? – Czy możesz na to rzucić okiem?

3. Have a break – Zrobić sobie przerwę.

• Let’s have a break. – Zróbmy sobie przerwę.

4. Have got a point – Mieć rację (w czymś).

• You’ve got a point there! – Masz rację!

5. Have got it – Rozumieć coś.

• I’ve got it! – Już rozumiem!

6. Have a feeling – Mieć przeczucie.

• I have a feeling that it will rain. – Mam przeczucie, że będzie padać.

Najczęściej wybór zależy od tego, z kim rozmawiamy i gdzie jesteśmy. Jeśli rozmawiamy na przykład w szkole lub w sytuacji formalnej, to lepiej użyć have. Z kolei, gdy rozmawiamy z kolegą lub koleżanką na podwórku, możemy bez obaw zastosować czasownika have got. 

Czy chcesz zacząć swoją przygodę z angielskim i poznać ten język od podstaw? W Novakid uczymy tak, aby każda lekcja była ciekawa i pełna zabawy. Dzięki nam angielski stanie się prosty, a Ty poczujesz się pewnie, używając go na co dzień!

Wypróbuj naszą darmową lekcję próbną i zobacz, jak przyjemnie jest uczyć się z nami. Nasi nauczyciele wiedzą, jak tłumaczyć nawet trudne tematy w sposób zrozumiały, tak aby każdy, niezależnie od wieku i poziomu, mógł cieszyć się nauką. Chcesz się przekonać? Zarezerwuj swoją darmową lekcję już dziś i rozpocznij swoją przygodę z językiem angielskim razem z Novakid!

Zadanie 1: Uzupełnij zdania odpowiednią formą „have” lub „have got”.

1. I ____ a new book.
2. They ____ a dog at home.
3. She ____ a lot of homework today.
4. We ____ a great idea for the project.
5. He ____ a cool bike.