Liczebniki porządkowe — definicja, przykłady i ćwiczenia

Liczebniki porządkowe (ang. ordinal numerals) to w języku angielskim liczebniki, które pokazują kolejność, a więc np.: first, second, third. Z kolei liczebniki główne, to np. one, two, three — czyli liczby, które pokazują ilość.

Oto kilka przykładów: 

She finished first in the race.
(Ona ukończyła wyścig na pierwszym miejscu.)

Tom was the second person to arrive at the party.
(Tom był drugą osobą, która przyszła na imprezę.)

The third chapter of the book is my favorite.
(Trzeci rozdział książki jest moim ulubionym.)

We celebrated her fifth birthday last weekend.
(Świętowaliśmy jej piąte urodziny w zeszły weekend.)

The concert will be on the tenth of November.
(Koncert odbędzie się dziesiątego listopada.)

Liczebniki porządkowe są potrzebne, kiedy:

1. Podajemy datę:

• Today is the first of May. (Dziś jest pierwszy maja.)
• The meeting is scheduled for the 10th of March, 2024. (Spotkanie zaplanowano na dziesiątego marca 2024 roku.)
• My birthday is on the third of July. (Moje urodziny są trzeciego lipca.)

2. Mówimy o kolejności:

• He finished first in the race. (On skończył wyścig na pierwszym miejscu.)
• She came second in the competition. (Ona była druga w zawodach.)

3. Opisujemy pozycję w różnych sytuacjach:

• I live on the fifth floor. (Mieszkam na piątym piętrze.)
• This is my third time visiting London. (To mój trzeci raz w Londynie.)

4. Podajemy wiek (stulecie):

• 19th century — the nineteenth century
• 22nd century — the twenty-second century
• 4th century — the fourth century

5. Używamy ułamków zwykłych:
Licznik jest zawsze liczebnikiem głównym, a mianownik liczebnikiem porządkowym. Poniżej kilka przykładów:

• 1/2 — one half (jedna druga)
• 1/4 — one quarter (jedna czwarta)
• 3/4 — three quarters (trzy czwarte)
• 2/5 — two fifths (dwie piąte)
• 3/8 — three eighths (trzy ósme)

6. Kiedy podajemy imiona królów, papieży itd.:

• William IV — William the Fourth
• Henry VII — Henry the Seventh
• Elizabeth I — Elizabeth the First
• John Paul II — John Paul the Second
• Francis I — Francis the First

W języku polskim, jeśli liczebnik porządkowy zapisany jest cyfrą, to stawiamy po nim kropkę. Może ona zostać opuszczona jedynie wtedy, jeśli z kontekstu wynika, że użyliśmy właśnie liczebnika porządkowego. W języku angielskim kropka ta nie jest potrzebna i cały zamysł gramatyczny wygląda nieco prościej. Zwróć uwagę, że w przypadku liczebnika porządkowego w języku angielskim doczepiamy jedynie tzw. sufiksy (końcówki), które dodajemy do liczby.

• Jeśli liczba to 1 (one), liczebnik porządkowy to first.
• Jeśli liczba to 2 (two), liczebnik porządkowy to second.
• Jeśli liczba to 3 (three), liczebnik porządkowy to third.

A co z innymi liczbami? Zazwyczaj dodajemy -th do liczby, ale są wyjątki:

• Dla liczby kończącej się na 1, używamy -st (np. 21st – twenty-first).
• Dla liczby kończącej się na 2, używamy -nd (np. 22nd – twenty-second).
• Dla liczby kończącej się na 3, używamy -rd (np. 23rd – twenty-third).
• Dla reszty liczb używamy -th (np. 24th – twenty-fourth).

Ważna zasada: W języku angielskim przed liczebnikami porządkowymi zawsze stawiamy przedimek określony „the”.

Przykłady:

1. Harry was the second person to speak at the meeting.
   (Harry był drugą osobą, która zabrała głos na spotkaniu.)
2. This is the third time we’ve visited this park.
   (To trzeci raz, kiedy odwiedzamy ten park.)
3. She was the fifth runner to cross the finish line.
   (Ona była piątą biegaczką, która przekroczyła linię mety.)
4. The movie is on the twentieth of November.
   (Film jest dwudziestego listopada.)
5. He got the first prize in the art competition.
   (On zdobył pierwszą nagrodę w konkursie plastycznym.)

Przybliżmy sobie liczebniki porządkowe po angielsku dla liczb od 1 do 20:

1. first – pierwszy
2. second – drugi
3. third – trzeci
4. fourth – czwarty
5. fifth – piąty
6. sixth – szósty
7. seventh – siódmy
8. eighth – ósmy
9. ninth – dziewiąty
10. tenth – dziesiąty
11. eleventh – jedenasty
12. twelfth – dwunasty
13. thirteenth – trzynasty
14. fourteenth – czternasty
15. fifteenth – piętnasty
16. sixteenth – szesnasty
17. seventeenth – siedemnasty
18. eighteenth – osiemnasty
19. nineteenth – dziewiętnasty
20. twentieth – dwudziesty

A teraz przykłady liczebników porządkowych dla większych liczb:

1. twenty-first – dwudziesty pierwszy
2. twenty-second – dwudziesty drugi
3. twenty-third – dwudziesty trzeci
4. twenty-fourth – dwudziesty czwarty
5. twenty-fifth – dwudziesty piąty
6. twenty-sixth – dwudziesty szósty
7. twenty-seventh – dwudziesty siódmy
8. twenty-eighth – dwudziesty ósmy
9. twenty-ninth – dwudziesty dziewiąty
10. thirtieth – trzydziesty
11. thirty-first – trzydziesty pierwszy

Liczebniki porządkowe są używane nie tylko dla małych liczb, ale również dla tych większych! Sprawdźmy, jak wyglądają ordinal numerals dla większych liczb, takich jak 100, 1000 czy nawet 10 000.

Liczebniki porządkowe dla liczb powyżej 100:

• 100th – one hundredth (setny)
• 101st – one hundred and first (sto pierwszy)
• 110th – one hundred and tenth (sto dziesiąty)
• 120th – one hundred and twentieth (sto dwudziesty)

Liczebniki porządkowe dla liczb powyżej 1000:

• 1000th – one thousandth (tysięczny)
• 1001st – one thousand and first (tysiąc pierwszy)
• 1020th – one thousand and twentieth (tysiąc dwudziesty)
• 1100th – one thousand one hundredth (tysiąc sto)

Liczebniki porządkowe dla liczb powyżej 10 000:

• 10,000th – ten thousandth
• 10,001st – ten thousand and first 
• 11,000th – eleven thousandth

Zasada tworzenia liczebników porządkowych dla większych liczb jest taka sama jak dla małych liczb. Dodajemy odpowiedni sufiks na końcu liczby:

• -th dla większości liczb: np. 100th (one hundredth)
• -st dla liczb kończących się na 1: np. 101st (one hundred and first)
• -nd dla liczb kończących się na 2: np. 102nd (one hundred and second)
• -rd dla liczb kończących się na 3: np. 103rd (one hundred and third)

Pamiętaj, że w przypadku liczb wielocyfrowych, sufiks dodajemy do ostatniej cyfry w liczbie!

Przykłady użycia:

1. She finished the marathon in the one hundred and first place.
   (Ona ukończyła maraton na sto pierwszym miejscu.)
2. The school celebrated its one thousandth anniversary.
   (Szkoła obchodziła swoją tysięczną rocznicę.)
3. He won the ten thousandth customer prize!
   (Wygrał nagrodę dla dziesięciotysięcznego klienta!)

Teraz sprawdźmy, jak dobrze zapamiętałeś(aś) ordinal numerals. Przed Tobą test z liczebników porządkowych! 

Zadanie 1: Wstaw odpowiedni liczebnik porządkowy w miejsce kropek.

1. Today is the … of January. (1)
2. My brother’s birthday is on the … of July. (3)
3. I live on the … floor. (5)
4. She finished the race in … place. (2)
5. This is the … time I’ve visited the zoo. (4)

Chcesz, żeby Twoje dziecko nauczyło się angielskiego w krótkim czasie? W Novakid prowadzimy zajęcia dla dzieci na różnych poziomach zaawansowania — w tym zajęcia od podstaw oraz lekcje dla bardziej zaawansowanych uczniów. Skorzystaj z naszej bezpłatnej lekcji próbnej, aby przekonać się, jak fajnie i skutecznie uczymy. Nasi nauczyciele to doświadczeni specjaliści, którzy prowadzą zajęcia w formie zabawy, co sprawia, że nauka staje się prawdziwą przygodą!

Zapisz się już teraz i przekonaj się, jak szybko Twoje dziecko może się nauczyć angielskiego z Novakid!