6 min Rozwój zmysłu słuchu u dziecka zaczyna się kształtować już ok. 3 tygodnia ciąży, a pod koniec siódmego miesiąca zaczyna ono rozpoznawać pierwsze dźwięki. Dzieje się tak nie bez przyczyny, bo muzyka oddziałuje silnie zarówno na nasz rozwój psychiczny, jak i fizyczny. To właśnie ona sprzyja pogłębianiu kreatywności, lepszemu zapamiętywaniu informacji i prawidłowemu odczytywaniu własnych i cudzych emocji. Dlatego też tak wielu rodziców decyduje się uczyć swoje dziecko gry na instrumentach już od najmłodszych lat.
Wpływ muzyki na rozwój dziecka
Świat muzyki ma niezwykle pozytywny wpływ na rozwój dziecka, bo pobudza obie półkule mózgu jednocześnie. Badania naukowe wykazują, że dzieci, które grają na instrumentach, lepiej radzą sobie z matematyką i innymi przedmiotami ścisłymi. Ponadto muzyka pobudza mózg do kreatywnej pracy, a więc udoskonala zdolności analizowania, rozwiązywania problemów i zapamiętywania, a to przydaje się m.in. podczas nauki języków obcych. Muzyka jest też doskonałym narzędziem do wyrażania emocji — dzieci, które grają na instrumentach, skuteczniej radzą sobie z lękiem, stresem i smutkiem (mowa tutaj m.in. o muzykoterapii). Nauka gry na instrumencie sprzyja także rozwojowi tzw. małej motoryki i koordynacji ruchowej.
I to tyle z teorii. W praktyce wybór odpowiedniego instrumentu dla dziecka nie jest ani prosty, ani oczywisty. Dlaczego? W wywiadzie dla Bohemian Youngster tak na ten temat mówiła wykwalifikowana pedagog rytmiki Weronika Szczepiańczyk:
„Gra na każdym instrumencie jest na swój sposób skomplikowana, dlatego nie ma reguły, od którego powinno zacząć się przygodę z muzyką. Przede wszystkim dziecko powinno samo wybrać sobie instrument, na którym chciałoby nauczyć się gra. Rodzic może jedynie pokierować wyborem dziecka, zapoznając pociechę z szeroką gamą instrumentów strunowych, dętych i perkusyjnych. Świetną okazją ku temu jest udział w koncertach dedykowanych dzieciom. Repertuar, treści i sposób prowadzenia koncertów, dobierany pod najmłodszych słuchaczy, poszerza ich wiedzę z zakresu muzyki, zaznajamia z wyglądem i barwą dźwięku poszczególnych instrumentów oraz ćwiczy umiejętność uważnego słuchania. Koncerty dla dzieci są również wspaniałą formą spędzenia wolnego czasu.”
W jakim wieku dziecko powinno rozpocząć naukę gry na instrumencie muzycznym?
Kontakt z muzyką dziecko powinno już mieć w wieku niemowlęcym. Z czasem można podawać dziecku do zabawy różne proste instrumenty, aby uczyło się nowych dźwięków i rozwijało małą motorykę. Zorganizowaną naukę gry na instrumentach należy rozpocząć około 3. roku życia.
Jaki pierwszy instrument dla dziecka wybrać?
Pierwszym instrumentem, a w zasadzie zabawką muzyczną, z jaką dziecko ma styczność, jest grzechotka. Dzieje się tak w momencie, gdy nasza pociecha opanowała już umiejętność chwytu przedmiotów. Inwestycja w zabawki muzyczne dla dzieci, takie jak marakasy mają tę zaletę, że są bezpieczne i tanie, a jednocześnie wydają przyjemny dźwięk zachęcający do zabawy. Prawdziwe instrumenty dla dzieci powinniśmy zakupić dopiero ok. 2 roku życia malucha.
Instrumenty dla 2-latka
Dla dwulatków poleca się przede wszystkim cymbałki. Wynika to z kilku powodów, ale najważniejszym z nich jest szerokie spektrum dźwięków, jakie ten instrument z siebie wydaje. Poszczególne nuty łatwo jest dziecku odtworzyć, a zagranie własnej melodii motywuje je do dalszej nauki. Na podobnej zasadzie działa też tzw. tamburyn. Świetnym pomysłem będzie tutaj zestaw instrumentów dla dzieci, zawierający np. cymbałki, tamburyn, gwizdek, grzechotkę, janczar i dzwoneczki — pamiętajmy bowiem, że w tym wieku instrumenty powinny przede wszystkim w przystępny sposób pozwalać odkrywać nowe dźwięki i rozwijać małą motorykę na coraz bardziej zaawansowanym poziomie.
Instrument dla 3-latka
W tym wieku Twoja pociecha powinna mieć już na tyle rozwiniętą motorykę i zmysł słuchu, że stopniowo zacznie sobie radzić nawet z profesjonalnymi instrumentami dla dzieci. Mowa tutaj m.in. o dziecięcym akordeonie, pianinie, gitarze, czy skrzypcach. To także dobry czas na połączenie nauki gry na instrumencie z nauką śpiewu i tańca, co oferuje wiele gier muzycznych, takich jak Just Dance od PlayStation czy internetowe i w pełni darmowe produkcje, jak np. Virtual Piano oraz Rock Hero. Możesz również wybrać dedykowany 3-latkom zestaw muzyczny dla dzieci, np. w formie małego zestawu perkusyjnego.
Instrumenty dla 4-latka
W tym wieku warto stawiać na instrumenty muzyczne dla dzieci, takie jak wspomniane pianino, gitara, skrzypce lub prosta perkusja, ale alternatywną opcją może być też prosty flet i ksylofon. Warto ponadto wdrożyć odpowiednie techniki nauczania, takie jak np. metoda Suzuki, która opiera się na nauczaniu dzieci poprzez słuchanie i naśladowanie. Metoda ta zakłada, że dzieci uczą się muzyki tak samo jak języka ojczystego.
Instrumenty dla 5-latka
W wieku 5 lat pianino dla dzieci jest doskonałym wyborem ze względu na fakt, że rozwija koordynację rąk, zmysł słuchu, a także podstawowe umiejętności czytania nut. Tego typu instrument jest jednak drogi, więc lekcje zwykle wiążą się z koniecznością uczęszczania do szkoły muzycznej lub prywatnego nauczyciela. Pewnego rodzaju alternatywą może być jednak keyboard lub organki dla dzieci.
Gitara elektryczna dla dzieci w wieku 5 lat to kolejny sprawdzony wybór. Na rynku dostępne są mniejsze modele gitar, takie jak gitara 1/2 czy 3/4, które są dostosowane do wzrostu i siły fizycznej dziecka. Nauka gry na gitarze rozwija motorykę rąk oraz poczucie rytmu, podobnie jak skrzypce dla dzieci, które również są popularnym instrumentem dla 5-latków.
Instrumenty muzyczne dla 6-latka
Jaki instrument dla 6-latka wybrać? Popularne wybory w tym wieku to m.in. instrumenty dęte, takie jak saksofon, klarnet, trąbka, harmonijki ustne a także instrumenty perkusyjne dla dzieci. Pamiętajmy jednak, że są to propozycje wymagające i drogie. Zanim więc zdecydujesz się na zakup, udaj się z dzieckiem na testową lekcję u doświadczonego nauczyciela, aby przekonać się, czy jest ono rzeczywiście zainteresowane nauką.
Czym się kierować podczas wyboru instrumentu dla dziecka?
Wybór odpowiedniego instrumentu muzycznego dla dziecka to nie lada wyzwanie. Należy mieć bowiem świadomość, że nie wszystkie dzieci rozwijają się jednakowo, a preferencje muzyczne i zainteresowania mogą się też zmieniać wraz z wiekiem. Stąd też tak ważna jest komunikacja i faktyczne zrozumienie potrzeb Twojej pociechy.
Podczas wyboru instrumentu dla dziecka kieruj się:
- Zainteresowaniami i preferencjami dziecka — najważniejszym czynnikiem w wyborze instrumentu powinny być zainteresowania dziecka. Dobrą praktyką jest zapisanie dziecka na różne zajęcia muzyczne, aby mogło samodzielnie odkryć brzmienia, które najbardziej mu odpowiadają. Pamiętaj jednak, aby zachować równowagę życia szkolnego.
- Fizycznymi możliwości dziecka — niektóre instrumenty wymagają większej siły, dobrej koordynacji lub odpowiedniej postawy ciała. Weź to pod uwagę, żeby dziecko mogło czerpać z nauki jak najwięcej radości.
- Wiekiem dziecka — wybieraj instrumenty dostosowane do wieku, bo w przeciwnym razie może czuć ono frustrację i zrezygnować z dalszej nauki.
- Budżetem i kosztem nauki — zakup instrumentu muzycznego to jedynie część inwestycji, bo trzeba jeszcze pokryć koszty nauki tj. lekcje prywatne, wynajem sali do ćwiczeń czy konserwację instrumentu.
- Warunkami do nauki i ćwiczeń — ten czynnik często umyka uwadze rodziców. Niektóre instrumenty, jak perkusja dla dzieci, mogą być bardzo głośne i uciążliwe dla domowników. W takiej sytuacji konieczne może się okazać wygospodarowanie odrębnej przestrzeni na naukę lub wynajem sali.
- Rodzajem instrumentu — każdy rodzaj instrumentów rozwija inne umiejętności. Przykładowo, gitara, skrzypce i ukulele rozwijają koordynację ręka-oko oraz umiejętności słuchowe. Z kolei instrumenty klawiszowe, jak pianino i keyboard dla dzieci pomagają w nauce podstaw muzyki i rozwijają zdolności manualne. Instrumenty dęte jak saksofon, trąbka czy puzon wymagają połączenia koordynacji ruchowej z rytmiką i prawidłowym oddechem, dlatego polecane są dzieciom powyżej 5. roku życia.
Zabawy muzyczne wspierające naukę
Gra na instrumencie musi być przede wszystkim świetną zabawą. Dziecko powinno brać udział w zajęciach muzycznych, testować nowe dźwięki i brzmienia i szukać instrumentu, który będzie odpowiadać potrzebom dziecka. Istnieją różne quizy muzyczne, które pomagają ocenić, jaki instrument może pasować do predyspozycji ucznia. Tego typu quizy często zawierają pytania dotyczące gustów muzycznych, umiejętności manualnych i zainteresowań.
Przykład zabawy muzycznej może wyglądać tak:
- Muzyczne kalambury — gra, w której dzieci odgadują instrumenty na podstawie opisów lub dźwięków.
- Tworzenie własnych instrumentów — używanie przedmiotów codziennego użytku do stworzenia prostych instrumentów muzycznych i wykonanie z ich pomocą jakiejś melodii.
Pamiętaj, aby dać dziecku wybór!
Najważniejsze jest, aby dziecko miało swój wkład w wybór instrumentu. Dzięki temu będzie chętniej się angażować w naukę i lepiej radzić sobie z trudnościami. Przed zakupem pierwszego instrumentu warto porozmawiać ze specjalistą, który pomoże dostosować wybór do predyspozycji i zainteresowań dziecka. W przeciwnym razie nauka nie przyniesie oczekiwanych rezultatów i nie sprawi dziecku żadnej satysfakcji. Z drugiej strony należy pamiętać, że czas na naukę gry na instrumentach jest dość ograniczony. Według badań maksymalne efekty z nauki możemy uzyskać tylko do 9. roku życia.
Podobnie wygląda sytuacja z nauką języków obcych, bo dzieciom i nastolatkom znacznie łatwiej jest przyswajać wiedzę np. z języka angielskiego niż osobom dorosłym. Zresztą, istnieje zauważalna korelacja między nauką języka obcego a muzyką, bo według badań dzieci, które słuchają muzyki szybciej przyswajają istotne aspekty językowe, takie jak prozodia, cechy rytmiczne i wysokość dźwięku.
W Novakid prowadzimy zajęcia z angielskiego już od 4. roku życia, łącząc zabawę z interakcjami i skuteczną nauką. Podczas zajęć często wykorzystujemy również elementy muzyczne, piosenki czy rymowanki – Twoje dziecko szybko nauczy się wszystkich nazw instrumentów muzycznych po angielsku.
Sprawdź bezpłatną lekcję próbną i przekonaj się, jak Novakid może pomóc Twojemu dziecku rozwijać jego talent i pewność siebie w mówieniu po angielsku! Oferujemy zajęcia dostosowane zarówno do młodszych, jak i starszych dzieci.
